محمدرضا غفاریان هدش - دانشجوی دوره دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی
ناهید بشری - دانشجوی دوره کارشناسی ارشد مدیریت مناطق خشک و بیابانی

اقلیم از عوامل بسیار مؤثر بر ثبات، پایداری عملکرد و سازگاری گیاهان است. با تغییر سریع اقلیم به دلیل اینکه گیاهان نسبت به سایر موجودات زنده امکان فرار از شرایط محیطی نامساعد را ندارند، زیان زیادی را متحمل خواهند شد. تغییر اقلیم بر تولید تاثیر مستقیم داشته و به دلیل نقش کشاورزی در تولید غذا، بررسی اثرات تغییر اقلیم بر تولید، امکان ارزیابی امنیت غذایی آینده جهان را فراهم خواهد ساخت. اکثر محققان یکی از عوامل مهم و مؤثر در تغییر اقلیم را اثر گازهای گلخانهای بخصوص دىاکسیدکربن میدانند. درجه حرارت و بارندگی دو عامل مهم کنترل کننده توزیع ناحیه ای پوشش گیاهی هستند که الگوی آنها بر توزیع گیاهان هرز و گزینش گونه ها و ارقام مختلف تاثیر مهمی دارد. از آنجا که اثر گلخانه ای دو عامل درجه حرارت و بارندگی را تحت تاثیر قرار می دهد، بنابراین گسترش اکولوژیکی گیاهان هرز تحت این شرایط قرار خواهد گرفت. افزایش مداوم غلظت دى اکسیدکربن و سایر گازهاى گلخانه اى مى تواند منجر به افزایش درجه حرارت جهانى و تغییر اقلیم کره زمین شود. افزایش دما باعث رقابت بیشتر گیاهان هرز بالاخص گیاهان هرز سمج C4 و کاهش جذب علفکش ها توسط گیاهان هرز خواهد شد و باعث برتری الگوی توزیع جغرافیایی آنها می شود. این موضوع باعث ایجاد مشکلاتی در تولید و اکوسیستم های زراعی آینده می گردد. از راه های افزایش دامنه گسترش گیاهان هرز حساس به سرما، افزایش حرارت می باشد. که منجر به افزایش رشد، افزایش قدرت رقابت گری و توزیع جغرافیایی آنها می شود. رقابت گیاهان هرز C4 و C3 گرمسیری با گیاهان C3 سردسیری با افزایش دما بیشتر میشود. با توجه به اینکه اغلب گیاهان هرز سمج دارای مسیر فتوسنتزی C4 هستند، بنابراین تحت این شرایط، مشکل رقابت گیاهان هرز با گیاهان زراعی و مدیریتهای مبارزه با آنها پیچیده تر می شود. علاوه براین، به دلیل سازگاری سریعتر گیاهان هرز نسبت به گیاهان زراعی، با تغییراقلیم به گیاهان هرز آسیب کمتری وارد خواهد شد.

گیاهان هرز، تغییر اقلیم، گازهای گلخانه ای، افزاش دما