زهرا السادات حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد شناسایی و مبارزه با علفهای هرز دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی
حمیدرضا محمددوست چمن آباد - دانشیار زراعت و اصلاح نباتات دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی
علی اصغری - دانشیار زراعت و اصلاح نباتات دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی
حکمت اسفندیاری - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان

ذخیره بذر موجود در خاک بخش مهمی از تنوع گونه ای را شامل می شود که کمتر به آن پرداخته شده است. برآورد بانک بذر علفهای هرز برای کشاورزان مفید بوده و میتوان از آن در برنامههای مدیریتی علفهای هرز استفاده کرد. به منظور بررسی تأثیر تناوبزراعی و انواع خاکورزی بر تراکم بذور علفهای هرز در بانک بذر آزمایشی در سال 1393 در دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. برای این منظور نمونههای خاک برداشت شده ازسه عمق 10-0 ، 10-20 ، 20-30، از مزرعه مورد آزمایش که به مدت 3 سال تحت سه نوع سیستم خاکورزی استفاده از گاوآهن برگردان دار با عمق شخم مرسوم(25 سانتیمتر)، عدم خاکورزی و استفاده از کولتیوارتور مزرعه (شخم حداقل)و شش تناوب جو -ذرت گندم، کلزا آفتابگردان گندم، آیش چغندرقند، گندم آیش گندم، کلزا آیش گندم و کلزا ذرت – گندم قرار گرفته بود، بعد از انتقال به آزمایشگاه و جداسازی 200 گرم خاک از هر نمونه با استفاده از روش توری ارگانزا شستشو داده شد و بذور موجود در هر نمونه توسط بینوکلر جداسازی و شناسایی شد. نتایج نشان داد که تراکم کل بذور(تعداد درمتر مربع)، به طور معنیداری تحت تأثیر فاکتورهای عمق نمونهبرداری و شخم قرار گرفت. همچنین عمق نمونه برداری تراکم بذور علفهای هرز یکساله و چند ساله را تحت تأثیر قرار داد. در استفاده از سیستمهای خاکورزی (کولتیوارتور و گاوآهن برگردان)نیز تعداد بذور علفهای هرز یکساله به کمترین مقدار خود رسید. ( 10860 و 11260بذر در متر مربع به ترتیب برای شخم با کولتیوراتور و گاوآهن برگردان )که در مقایسه با عدم خاکورزی ( 17260 بذر در متر مربع خاک)اختلاف معنی داری داشت. عمق نمونه برداری نیز تأثیر معنی داری بر تعداد بذور علف های هرز یکساله و چند ساله داشت . تعداد بذور یکساله ها از بیشترین مقدار خود در عمق10-0 به 5برابر کاهش در عمق 30-20 رسید همچنین در عمق نمونه برداری تعداد بذور علف های هرز چندساله کاهش 6 برابری تعداد بذور در عمق 20-30سانتیمتر نسبت به عمق 10-0 را در پی داشت.

مدیریت علفهای هرز، بانک بذر، تناوب زراعی. خاکورزی