کاظم جانی خلیلی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازههای آبی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
عبدالرضا ظهیری - استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
امیراحمد دهقانی - دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
هدی طوفانی موقرکارشناس ارشد سازه های آبی دانشگاه علوم

رودخانه ها، زیستگاه اصلی آبزیان هستند و در تولیدمثل ماهیان به عنوان مسیر مهاجرت آنها به سوی مناطق تخم ریزی نقشی حیاتی ایفا میکنند. بندها و سدهای انحرافی ازجمله سازه های متقاطعی هستند که مانع مهاجرت ماهی ها به بالادست می گردند. ماهی ها در فصول تخم ریزی، به طور غریزی در خلاف جهت جریان شنا میکنند تا خود را به محل هایی که از تخم خارج شده اند، برسانند که برای این منظور، احداث سازه راه ماهی ضروری است. عوامل مؤثر در شنا کردن ماهی ها فقط به میدان سرعت و عمق آب و الگوی جریان محدود نگردیده و میزان آشفتگی جریانهای متلاطم نیز از جایگاه ویژهای برخوردار است. محدوده سرعت های ماکزیمم رویه ای می تواند به عنوان یک مانع در سر راه حرکت ماهیها باشد و مسیر حرکت آنها به منظور شبیه Flow-3D را مسدود نماید . در این مقاله از مدلسازی آشفتگی جریان و توزیع سرعت در راه ماهی استفاده شد تا بتوان ناحیه های آرام و آشفته جر یان در استخرهای راه ماهی را بررسی کرد . نتایج نشان می دهند که ناحیه میانی استخرها و در نزدیک دیواره میانی بالادست، جریان سرعت کمتری دارد و بنابراین منطقه امنی برای استراحت و ادامه حرکت ماهی ها در زمان مهاجرت است .

راه ماهی، آشفتگی جریان، Flow-3D ، استخر و سرریز