بیتا هاشمی - دانشجوی کارشناس ارشد روانشناسی عمومی، دانشکده علو م تربیتی و روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان، اصفهان، ایران
کریم عسگری - دانشیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، اصفهان، ایران

یائسگی یکی از بحرانی ترین مراحل زندگی زنان است که بدنبال قطع عملکرد تخمدانها و کاهش سطح استروژن ایجاد می شود و یکسری عوارض جسمانی و روانشناختی دارد . تحقیقات عصب روانشناسان نشان داده که عملکرد سیستم عصبی، بواسطه استروژن تحت تاثیر قرار می گیرد. مطالعه حاضر، با هدف مقایسه عملکرد های پنج سیستم مغزی و تغییرات خلقی در زنان یائسه و غیر یائسه شهر اصفهان انجام شد، آزمودنی های این پژوهش 200 ‏نفر ( 100 ‏زن یائسه 45 ‏الی 65 ساله و 100 ‏زن غیر یائسه 20 ا‏لی 40 ‏ساله) بودند که به روش غیرتصادفی در دسترس از مرکز بهداشتی درمانی مطهری و سجاد، بیمارستان امین و عسگریه انتخاب شدند. روش پژوهش، توصیفی از نوع علی - مقایسه ای بود. ابزار پژوهش، پرسشنامه 101 ‏سوالی سیستم های مغزی (Brain systems)با ضریب پایایی 0/89برای ارزیابی عملکردهای پنج سیستم مهم مغزی (لوب پره فرونتال، شکنج سینگولیت، سیستم لیمبیک، هسته های قاعده ای و لوب تمپورال) و پرسشنامه افسردگی بک با ضریب پایایی 0/93و اضطراب بک با ضریب پایایی0/92برای ارزیابی میزان ابتلا به افسردگی و اضطراب (تغییرات خلقی) در آزمودنی ها بودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی (تحلیل واریانس تک متغیری، ANOVAو چند متغیری، MANOVA) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان دادند که بین دو گروه زنان یائسه و غیر یائسه ازنظرعملکرد های پنج سیستم مهم مغزی (لوب پره فرونتال، شکنج سینگولیت، سیستم لیمبیک، هسته های قاعده ای و لوب تمپورال) و اضطراب تفاوت معنادار وجود دارد ( ‏P<0/001) از نظر افسردگی تفاوت معنادار وجود ندارد ( P>0/001.) نتایج نشان داد که عملکرد پنج بخش مهم مغز بعد از یائسگی بدلیل کاهش اثرات حفاظتی استروژن، تحت تاثیر قرار می گیرد و زنان یائسه اضطراب بیشتری در طی این دوره تجربه می کنند . بنا بر این دادن آموزش و آگاهی، در این دوره ا‏ز زندگی زنان اهمیت دارد

سیستع های مغزی، تغییرات خلقی، زنان یائسه، زنان غیر یائسه