محبوبه روشندل - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، گروه مشاوره و راهنمایی، نیشابور، ایران
علی اکبر ثمری - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کاشمر، گروه روانشناسی بالینی، کاشمر، ایران

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر بخشی گروه درمانی مبتنی بر تحلیل رفتار متقابل بر سلامت روانی معتادان می باشد. اینپژوهش از نوع کاربردی و در گروه تحقیقات نیمه آزمایشی با گروه کنترل نابرابر است. در این طرح از بین معتادانی که بهصورت خود معرف به مراکز درمانی سوء مصرف مواد دکتر نادری نسب و دکتر خدادادی در شهرستان مشهد در سال 1394مراجعه کرده بودند، و شش ماه از درمان دارویی آنها با متادون گذشته بود، به صورت نمونه گیری در دسترس و داوطلبانهتعداد 30نفر انتخاب و به دو گروه ( 15نفر آزمایش و 15نفر کنترل) تقسیم شدند. هردو گروه در پیش آزمون، پرسشنامهسلامت عمومی را کامل کردند و سپس گروه درمانی مبتنی بر تحلیل رفتار متقابل به مدت 2ماه به صورت ( 8جلسه 2ساعته،هفته ای یکبار) برای گروه آزمایش انجام شد. پس از انجام گروه درمانی با گروه آزمایش، پس آزمون از هر دو گروه گرفته شد.برای تحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس چند متغیری و تحلیل کوواریانس یک متغیری استفاده شد. با کنترلپیش آزمون، بین معتادان گروه آزمایش و کنترل از لحاظ علائم جسمانی تفاوت معناداری وجود ندارد ( P=0/16و F=2/06)میزان تأثیر برابر با 0/10است و توان آماری برابر 0/275است. ولی بین معتادان گروه آزمایش و کنترل از لحاظ علائماضطرابی و اختلال خواب تفاوت معناداری وجود دارد ( P=0/05و F=10/32 )میزان تأثیر برابر با 0/36است و توان آماری نیزبرابر 0/859است. همچنین از لحاظ کارکرد اجتماعی تفاوت معناداری وجود ندارد ( P=0/22و F=1/56)میزان تأثیر برابر با 0/08است و توان آماری برابر 0/220است و در نهایت از لحاظ علائم افسردگی تفاوت معناداری وجود ندارد (وP=0/4و F=0/72)میزان تأثیر برابر با 0/03است و توان آماری برابر 0/127است. نتایج تحقیق، بیانگر اثربخشی گروه درمانی مبتنی برتحلیل رفتار متقابل بر علائم اضطرابی و اختلال خواب معتادان است ولی بر روی بقیه خرده مقیاس های سلامت روان تاثیریندارد

تحلیل رفتار متقابل، سلامت روانی، معتادان