محمدامین کنعانی - استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه گیلان
پریسا صفری - دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه گیلان

موسیقی رپ یکی از انواع موسیقی مردم پسند بوده که طرفداران بسیاری از میان نوجوانان و جوانان دارد. با توجه به اهمیتهویت جنسیتی برای این گروه سنی، شناخت تیپهای هویت جنسیتی موجود در ترانه های موسیقی رپ ضروری می نماید.هدف پژوهش، بررسی زنانگی و مردانگی بازنمایی شده در متن ترانه های رپ فارسی تولیدشده در داخل و خارج از کشور، بهتفکیک جنبه های فیزیکی، اخلاقی، اجتماعی و نمادین آنها و شناسایی نقاط اشتراک و افتراق آنهاست. تحقیق حاضر بهلحاظ نظری مبتنی بر نظریه سرمایه فرهنگی بوردیو و به لحاظ روشی مبتنی بر تحلیل محتوا است. نمونه گیری اثر طیچندمرحله صورت گرفته است؛ نخست 14رپر باتوجه به میزان محبوبیت ایشان انتخاب گردید سپس 80متن ترانه رپ بهصورت نمونه گیری تعمدی و بر اساس اصل اشباع نظری، برگزیده شدند. یافته ها به یک تیپ شناسی سه گانه انجامید: 1-مدلداف –پاف امروزی: زن و مردی که سطح بالایی از سرمایه جنسی، اجتماعی، اقتصادی و نمادین در اختیار داشته و به لحاظفرهنگی ارزشهای جدیدی معرفی میکنند. 2 – مدل عاشقانه امروزی: که سطح متوسط سرمایه های مذکور و نیز محوریتاحساسات از ویژگیهای آن است. 3 -مدل مرد و زن سنتی: مدلی که غیرت مردانه و تمکین زنانه و نیز تمسخر و نقد آن رایادآور میشود. نتایج بیانگر آنند که مدل اول که از مدلهای اسلامی و هژمونیک هویت جنسیتی در ایران فاصله میگیرد،فراوانی بالایی داشته است و نیز مدلهای هویتی داخل و خارج از کشور جز در انتقاد صریح از دین در ترانه های تولیدی خارجاز کشور، تفاوت دیگر با یکدیگر ندارند.

تحلیل محتوا، رپ فارسی، سرمایه فرهنگی، هویت جنسیتی