گیتی ترکمان - دانشجوی دکتری فیزیک پزشکی دانشگاه تربیت مدرس
علی اکبر شرفی - استادیار گروه رادیولوژی، دانشگاه علوم پزشکی ایران
علی فلاح - لستادیار گروه مهندسی پزشکی، دانشگاه امیرکبیر
حمیدرضا کاتوزیان - لستادیار گروه مهندسی پزشکی، دانشگاه شهید بهشتی

زخمهای فشاری مناطق لوکالیزه نکروز سلولی هستند که به علت ایسکمی ایجاد شده در اثر اعمال نیروهای مختلف مکانیکی به وجود می آیند. مکانیزم شکست بافتی در زخم های فشاری هنوز مورد بحث مجامع علمی است اما نقش فشار به عنوان اصلی ترین عامل بیش از دو نیروی اصطکاک و برشی مورد بررسی قرار گرفته است. در این مقاله نقش سه نیروی مذکور بر ایجاد زخم های فشاری در 39 خوکچه هندی نر، 6-4 ماهه و نژاد آلبینو مورد بررسی قرار گرفت. نیروهای مکانیکی به وسیله دستگاه Computer Controlled Indentor که بدین منظور طراحی و ساخته شد، بر روی برجستگی استخوان ران اندام عقبی حیوان اعمال شد. حیوان بیهوش و به پهلو زیر دستگاه قرار گرفت و ایندنتور در محل مذکور ثابت شد. بافت نرم استخوان سمت مقابل به عنوان کنترل جهت نرمالایز کردن نمونه بکار رفت. برای ارزیابی شدت آسیبها از تست Uniaxial Tensile و مطالعات بافت شناسی استفاده شد. آنالیز مقادیر نرمالایز شده بیومکانیکی، فقط در مورد Kifrac بین دو گروه برشی و اصطکاک اختلاف معنی دار نشان داد. اما آنالیز مقادیر خالص نشان داد که حداکثر نیروی تحمیلی و شیب قسمت خطی منحنی در بافتهای تحت نیروی برشی نسبت به گروه فشار و اصطکاک کاهش یافته است. تنش در نمونه هایی که نیروی برشی بر آنها وارد شده بود از نمونه های مشابه در گروه فشار کمتر بود و کار انجام شده در گروه برشی نیز کمتر از گروه اصطکاک بود. رنگ آمیزی لامها نیز نشان داد که آسیب و نکروز بافت، بخصوص عضله، در گروه برش و اصطکاک بیشتر از گروه فشار است. به نظر می رسد نقش نیروی برشی و اصطکاک همراه با فشار در تخریب بافت بیش از اعمال فشار به تنهایی باشد.