اصغر ایزدی جیران - استادیار گروه انسانشناسی دانشگاه تهران

اگر تبریز را تبدیل به شهری کنیم که فرهنگ بومی در آن تجلی یابد، هم ساکنان از آن لذت خواهند برد و همگردشگران به سوی آن خواهند شتافت. این معنای «فرهنگ به مثابه اقتصاد» است، وقتی که تقویت و تشدید فرهنگ بومی می تواند آورده و بهره وری اقتصادی داشته باشد. با کاربردی کردن انسانشناسی حسی در شهر تبریز، این مقاله به سویطراحی حسی تبریز می رود تا از خلال آن مزه، حرکت، صدا، بافت و ظاهر دستاورها و تجارب فرهنگ بومی تبریز را درشهر پیکربندی کند. طراحی حسی تبریز را بر اساس حس اندازهای تبریز انجام داده ام: چشم اندازهای باغ ها، گوش اندازهایآشیق ها و موغام ها، پوست اندازهای بافت تاریخی و باستانی، دهان اندازهای غذاها و شیرینی ها، حرکت اندازهای نمایش هاو رقص ها و دماغ اندازهای بوی مکان ها. اصل اول در طراحی حسی مبتنی بر تقویت و تشدید میراث حسی است؛ اصلدوم بر انتقال ادراک حسی دارد تا از خلال آن کالبد و فضای شهری، نه فقط چشم، بلکه دهان، گوش، پوست، دماغ وبدن را نیز تحریک کند. شهر حسی تبریز در این طراحی بر جذب حسی گردشگران متمرکز است تا از خلال آن شهر راتبدیل به فرهنگ بومی کند. طراحی حسی میخواهد تا آرمانشهر حسی تبریز را تخیل کند، تخیلی مبتنی بر واقعیت. تخیلمردمنگارانه یا تخیل انسان شناختی به پژوهشگران رشته انسان شناسی توانایی ورود به حوزه های کاربردی ای چون طراحیشهری می بخشد و نیز شیوه جدیدی از نوشتن متن مردم نگارانه را پدید می آورد.

انسان شناسی حسی، تبریز، گردشگری چندحسی، تخیل انسان شناختی، حس اندازها، طراحی حسی