عبدالله خوشرو - دانشجوی دکتری اقلیم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد ،و عضو متخصص آکادمی علوم GIS
ابوالفضل نامجوفر - کارشناسی ارشد مهندسی تکنولوژی نساجی

رشد و توسعه اقتصادی پدیده ای کاملا امنیت محور بوده و یکی از بخش های اقتصادی که در صورت عدم وجود امنیت به شدت آسیب می بینند، صنعت گردشگری است. این پژهش به منظور بررسی درجه توسعه یافتگی شهرستان های استان آذربایجان شرقی در زمینه شاخص های عمده بخش امنیت و میزان جرم خیزی مناطق با استفاده از مدل موریس ورتبه بندی مناطق بر اساس جذب گردشگر با استفاده از مدل اسکالوگرام صورت گرفته است. هدف از این پژوهش ،شناسایی شهرهای جرم خیز استان و تاثیر این شاخص در جذب گردشگر به تفکیک شهرستان با نگاهی به آینده می باشد. این تحقیق ابتدا در سال 1390و با 25 متغیر موثر در امنیت استان با استفاده از مدل موریس وهمزمان رتبه بندی شهرستان ها با استفاده از شاخص های توریستی-گردشگری با بر اساس مدل اسکالوگرام انجام شد.سپس برای پی بردن به اینکه آیا در استان با توجه به جرم خیزی مناطق، پایداری در جذب گردشگر وجود داشته است یا خیر،این بررسی درسال 1380 نیز انجام شد که طی یک مقایسه تطبیقی با سال1390،نتایج نشان داد که در سال 1390 استان آذربایجان شرقی دارای 20شهرستان بوده است (شهر ستان خداآفرین در این سال نسبت به سال 80 اضافه شده است)، که شهرستان تبریز از لحاظ جذب گردشگر توسعه یافته ،چهار شهرستان مراغه، میانه ،مرند واهر نسبتا توسعه یافته و بقیه شهرستانها از مدار توسعه باز مانده اند، همچنین در سال 1390با بررسی شاخص های امنیتی با استفاده از مدل موریس نتایج نشان داد شهرستان تبریز از لحاظ جرم خیزی در رتبه اول و بعد از آن شهرستان های آذرشهر، مراغه، اهر ومیانه نسبتا جرم خیز محسوب می شوند.در سال 1380 استان آذربایجان شرقی دارای 19شهرستان بوده است که نتایج مدل اسکالوگرام نشان داد شهرستان تبریز از لحاظ جذب گردشگر توسعه یافته ،چهار شهرستان مراغه ،میانه ،مرند واهر نسبتا توسعه یافته و بقیه شهرستانها از مدار توسعه باز مانده اند.همچنین بررسی های مدل موریس در سال1380 نشان داد که بعد از تبریز شهرستان های آذرشهر، مراغه، اهر ومیانه جرم خیز ترین شهرستان ها به محسوب می شوند و شهرستان کلیبر امن ترین شهرستان در این سال بوده است.

درجه توسعه یافتگی ،شاخصهای توسعه ،استان آذربایجان شرقی، مدل موریس،مدل اسکالوگرام