نرجس مهدوی مقدم - کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی
حمید زارع ابیانه - دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه بوعلی سینا همدان
حسین باقری - دانشجوی دکترا آبیاری و زهکشی دانشگاه بوعلی سینا همدان

از آنجایی که آب اولین و مهمترین عامل محدود کننده در افزایش تولیدات کشاورزی می باشد برای طراحی سیستم های آبیاری قطره ای لازم است الگوی خیس شدن نیم رخ خاک مشخص گردد نرم افزار HYDRUS یکی از مدل های توانمند در شبیه سازی حرکت آب و املاح و گرما می باشد جهت بررسی توزیع رطوبت در خاک سیستم آبیاری قطره ای در زمینی با مساحت 10 متر مربع و به مدت 5 ساعت اجرا شد در زمان های لافاصله 1/5،3،6،24،48 و 72 ساعت پس از آبیاری رطوبت حجمی خاک در نقاط مختلف عرض و عمق پروفیل رطوبتی ایجاد شده به دست آمد جهت اجرای نرم افزار HYDRUS از مدل تخلخل دوگانه به روش معکوس استفاده شد نتایج شبیه سازی حاکی از آن بود که نرم افزار HYDRUS در شبیه سازی توزیع رطوبت موفق عمل کرد به طور کلی مدل تخلخل دوگانه توانست دقت مناسبی را در برآورد توزیع رطوبت از خود نشان دهد که می تواند به علت وجود تعداد زیاد پارامترها نسبت به سایر مدل ها باشد البته در زمان های بلافاصله تا 6 ساعت پس از آبیاری به علت وجود تغییرات و نوسانات شدید رطوبت در خاک از سایر زمان ها با خطای بیشتری مواجه بود ولی رطوبت خاک از زمان 6 ساعت تا 72 ساعت پس از آبیاری با دقت مناسبی توسط مدل تخلخل دوگانه برآورد شد شبیه سازی تزیع عرضی و عمقی رطوبت با استفاده از مدل تخلخل دوگانه نشان داد این مدل به خصوص دربرآورد پروفیل عرضی رطوبت خاک تا حدودی رطوبت خاک را کمتر از مقادیر مشاهداتی اندازه گیری کرده است که علت آن می تواند وجود جریانات ترجیحی آب در خاک ناشی از وجود درز و ترک زیاد در زمین مورد نظر باشد

نرم افزار HYDRUS-2D،آبیاری قطره ای،پیاز رطوبتی،مدل تخلخل دوگانه