سعیده محتشم امیری - دکترای شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

زمانی که سخن از شهر اسلامی به میان می آید و معیارهای ظهور آن، یکی از راه گشاترین مسیرها و منابعی که می تواند پژوهشگران را جهت دریافت مصادیق تجلی شهر اسلامی یاری رساند، پس از کتاب آسمانی دین اسلام؛ قرآن مجید؛ و سنت پیامبر اکرم (ص)که در احادیث و روایات آمده است، مطالعه و بررسی آثار حکما و متفکرین مسلمانی است که در حوزه ی مباحث مرتبط با محیط زیست و شهر سخن به میان آورده اند. در این پژوهش که از نوع بنیادی و کیفی است و از روش های تفسیری، اکتشافی و منابعی که می تواند پژوهشگران را جهت دریافت مصادیق تجلی شهر اسلامی یاری رساند، پس از کتاب آسمانی دین اسلام؛ قرآن مجید؛ و سنت پیامبر اکرم (ص)که در احادیث و روایات آمده است، مطالعه و بررسی آثار حکما و متفکرین مسلمانی است که در حوزه ی مباحث مرتبط با محیط زیست و شهر سخن به میان آورده اند. در این پژوهش که از نوع بنیادی و کیفی است و از روش های تفسیری، اکتشافی و منابع کتابخانه ای بهره برده شده، با بررسی آثار سه حکیم برجسته ی مسلمان؛ ابن خلدون، فارابی و نظامی؛ اهمیت ویژگی های اجتماعی ساکنین شهر و تأثیر آن بر روی شهر مورد مطالعه قرار گرفته است. مطالعه ی آثار حکمای مسلمان نشان می دهد که یکی از اصلی ترین صفاتی که باعث ظهور و بروز شهر مطلوب اسلامی می گردند، ویژگی ها و خصوصیات پسندیده ی ساکنان و حاکمان شهر است و صفات ساکنان یک شهر بر روی سرنوشت شهر و سعادت و شقاوت آن تأثیر مستقیم دارد

شهر، ساکنین شهر، ابن خلدون، فارابی، نظامی