آزیتا رجبی - استادیار، گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز
سمیرا سامانی - دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرقدس
عطیه عسگری - دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرقدس

امنیت همواره از بنیادی ترین نیازهای بشر و مسئله وقوع جرم به عنوان مرتبط ترین موضوع با امنیت امروزه به یکی از اصلی ترین دغدغه های مدیریت شهری پایدار بدل گشته است. در جهان امروزی پیشگیری از جرم، که با هدف کاهش فرصت ها و انگیزه های مجرمانه انجام می پذیرد، اهمیت بسیاری یافته است؛ زیرا ارتکاب جرم وبزه از راه های مختلف صورت می گیرد و پیچیدگی و گستردگی خاصی پیدا کرده که کشف آن زمان زیاد و هزینه های گزافی در پی خواهد داشت. در واقع هدف این مقاله، ارتقای سطح آگاهی درباره مفهوم پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی است که به دنبال افزایش امنیت، توسعه شهری و کاهش فرصت های مجرمانه حاصل می شود، در این چارچوب در این مقاله سعی گردیده است با توجه به نقش عوامل محیطی در بروز جرائم و بر اساس استراتژی جلوگیری از جرم مکان- محور رویکرد جلوگیری از طریق برنامه ریزی و طراحی محیطی CPTED به عنوان تئوری مستقلی معرفی گردد و شاخص های نسل سوم این رویکرد بعنوان آخرین رهیافت در این حوزه ارائه گردند. با توجه به اینکه ارتقای امنیت شهری از طریق طراحی محیطی به عنوان راهکار ارتقای حیات شهری مدنظر است، سعی بر آن شده که با درنظر گرفتن مؤلفه های کالبدی و اجتماعی نسل اول و نسل دوم به معرفی نسل سوم بعنوان مدلی پایدار به ارائه رویکردی شهرسازانه از طریق معرفی 4 شاخص نسل سوم، آن را به عنوان ابزاری عملیاتی در برقراری امنیت محیطی به کاربست.

احساس امنیت محیطی، رویکرد CPTED، مدل امنیت گستری