مجید قورچی بیگی - استادیار گروه حقوق جزا دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی، تهران

فضاهای عمومی علاوه بر اینکه پیوند دهنده ی اعضای جامعه است، مهمترین بخش شهر است که بیشترین تعاملات انسانی در آن روی می دهد. پارک ها به عنوان بخش مهمی از فضای عمومی شهری، کارکردهای مختلفی دارند. از طرف دیگر، پارک ها از آسیب پذیرترین فضاهای شهری محسوب می شوند و بخش قابل توجهی از جرایم و ناهنجاری های شهری در این فضا ارتکاب می یابد. نظیه CPTED بر این اندیشه مبتنی است که طراحی مناسب و کاربری مؤثر از محیط منجر به کاهش جرم و ترس ناشی از جرم می شود. این نظریه که بر انتخاب عقلانی مجرم در موقعیت تأکید دارد، بر این فرض مبتنی است که از رهگذر طراحی درست یا اصلاح طراحی محیطی می توان با کاهش فرصت های مجرمانه ای که محیط در اختیار مجرم می گذارد، از ارتکاب بخشی از جرایم پیشگیری نمود. در طراحی پارک های شهری اصول این نظریه اغلب نادیده انگاشته شده و جنبه های زیبایی شناختی طراحی بر جنبه های پیشگیری از جرم غلبه پیدا می کند. همچنین طراحی مبتنی بر پیشگیری از جرم دغدغه ی ذهنی طراحان شهری نیست، در حالی که اگر طراحان شهری یا معماران در مرحله ی طراحی جنبه های پیشگیری از جرم را مدنظر قرار دهند، می توان از بخشی از جرایم شهری پیشگیری نمود. بکارگیری راهبردهای کاربردی این نظریه در طراحی پارک ها می تواند علاوه بر پیشگری از بخشی جرایم، کیفیت فضاهای شهری، سرزندگی شهری و حضور مردم در این فضاها را افزایش دهد. ا ین مقاله راهبردهای کاربردی این نظریه را در طراحی پارک ها مورد بررسی قرار می دهد.

پارک، CPTED، خط دید، نظارت، روشنایی، طراحی منظر