پروانه محمدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد فیزیولوژی دام دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
صالح طباطبایی وکیلی - دانشیاران گروه علوم دامی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
مرتضی مموئی - استاد گروه علوم دامی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
مهدی زارعی - دانشیارگروه بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز

طی فرآیند نگهداری و ذخیره منی، غشای سلول اسپرم در معرض انواع آسیب های جبران ناپذیر ناشی از افزایش اکسیژن فعال می باشد. هدف مطالعه حاضر، بررسی اثر آنتی اکسیدان های ویتامین E و سلنیوم بر فعالیت آنتی اکسیدانی و pH منی قوچ عربی در شرایط مایع بود . برای این منظور از تعداد هشت رأس قوچ 2 تا 3 ساله نژاد عربی به صورت هفتگی در فصل تولید مثلی اسپرم گیری به عمل آمده و بلافاصله منی آنها با هم ترکیب و پس از رقیق سازی به نسبت سه به یک ( سه قسمت محلول رقیق کننده و یک قسمت منی ) به 4 گروه تیماری که شامل سطوح ویتامین E ( صفر و 60 میکروگرم در میلی لیتر) و سلنیوم ( صفر و چهار میکروگرم در میلی لیتر ) افزوده شده به منی بود تقسیم شده و سپس هر کدام از نمونه های منی به دو قسمت تقسیم گردید که اولین قسمت آنها بلافاصله تحت ارزیابی pH قرار گرفته و سپس جهت جدا شدن پلاسمای منی سانتریفیوژ شدند. قسمت دوم نمونه ها پس از 8 ساعت قرار گرفتن در دمای 4 درجه سانتی گراد و تعیین pH، سانتریفیوژ شده و پلاسمای منی آنها نیز جدا شده و این پلاسماها تا زمان اندازه گیری میزان فعالیت آنتی اکسیدانی تام در دمای 20- درجه سانتی گراد نگهداری شدند. این آزمایش در قالب طرح فاکتوریل کاملا تصادفی و با آرایش 2×2×2 اجرا شد. نتایج بیانگر این بود که تیمارهای 4 سلنیوم و صفر ویتامین E ، صفر سلنیوم و 60 ویتامین E و همچنین 4 سلنیوم و 60 ویتامین دارای فعالیت آنتی اکسیدانی بیشتری در مقایسه با شاهد بودند ( P<0/01 ). بیشترین میزان pH منی در تیمار ( 4 سلنیوم و صفر ویتامین ) و ( 60 ویتامین و صفر سلنیوم ) و کمترین آن مربوط به شاهد بود ( P<0/01 ). پس به طور کلی، اگرچه مواد آنتی اکسیدانی در منی وجود دارند، اما به علت مقدار کم آنها و کاهش ظرفیت آنتی اکسیدانی منی در طی نگهداری، استفاده از این ترکیبات آنتی اکسیدانی به صورت افزودنی منجر به بهبود کیفیت منی و اسپرم های قوچ عربی می شود.

؛ pH، فعالیت منی ، آنتی اکسیدان، قوچ عربی