پروانه محمدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد فیزیولوژی دام دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
سید مجید آذرم - دانش آموخته کارشناسی ارشد تغذیه دام دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
صالح طباطبایی وکیلی - دانشیار گروه علوم دامی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

نیاز روز افزون جامعه به فرآورده های پروتئینی با منشأ حیوانی، استفاده از روش های نوین تولید و افزایش محصول را ضروری کرده است. در میان این فرآورده ها، گوشت در تغذیه ی بشر از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به همین دلیی در چند دهه گذشته تولید گوشت در بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران رشد زیادی داشته است و پیش بینی می شود که در آینده نیز این روند رو به رشد ادامه یابد. پس برای افزایش تولید عمودی علاوه بر روش های نوین مدیریت، بهداشت و تغذیه، استفاده از روش های علمی، فیزیولوژیکی و اصلاح نژاد به همراه تکنیک های مولکولی ضروری می باشد. از جمله این روش ها استفاده از هورمون های پرکاربرد به منظور بالا بردن میزان بهره وری از دام ها باشد. هورمون رشد ( سوماتوتروپین ) از مهمترین این هورمون ها می باشد این هورمون، از قسمت قدامی هیپوفیز بدست آمده و به طور کلی باعث تسریع رشد بدن شده و ساخت پروتئین ها را تحریک می کند. یک پپتید 28 اسیدآمینه ای به نام گرلین که از عوامل ژنتیکی زمینه ساز ابتلا به چاقی می باشد، ترشح هورمون رشد هیپوفیزی را از طریق GHSR تحریک می کند، اثرات هورمون رشد هم به صورت مستقیم هم به صورت غیر مستقیم، ایجاد می شود اثر مستقیم این هورمون از طریق تجزیه مواد غذایی بین بافتی خصوصاً در بافت های کبد و چربی ایجاد می شود و اثر غیرمستقیم این هورمون با دخالت پروتئین واسطی به نام فاکتور رشد شبه انسولین -1، یا سوماتومدین C ایجاد می شود (2). هورمون سوماتوتروپین، برروی رشد، نسبت چربی و پروتئین گوشت و ضریب تبدیل غذایی تأثیر دارد. امروزه هورمون رشد سنتتیک در مقادیر قابل توجه در دسترس می باشد و به دلیل اثرات محرک رشد و آنابولیک آن دراختلالات و فرآیندهای متنوعی از دام، طیور وغیره استفاده می گردد.

سوماتوتروپین، غده هیپوفیز، تسریع رشد، فاکتور رشد شبه انسولین