زکیه کمالی - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دبیر مراکز پیش دانشگاهی تبریز

تحولات ادبی جامعه ی ایران چه در نظم و چه در نثر از زمان امضای فرمان مشروطیت اتفاق افتاد . شعر این دوره با پویایی و تازگی محتوا و طرح مسائلی هم چون آزادی، وطن، قانون، کارگران و .... توانست با جنبش مشروطیت هم گام شود . با این همه، هنوز اندیشه ی تغییر در ساخت و صورت شعر به طوری جدی و عمیق مطرح نشده بود . در همین سال ها، عشقی،لاهوتی، دهخدا، اشرف الدین حسینی ( نسیم شمال ) و ایرج میرزا هر یک کوشیدند ، تا راهی نو در شعر بگشایند . تقی رفعت، شمس کسایی، جعفر خامنه ای و لاهوتی نیز از چهره هایی بودند که با سرودن اشعاری فارغ از قید تساوی مصراع ها و قافیه بندی های معمول، به ایجاد شیوه ای تازه کمک کردند و سرانجام، نیما یوشیج ( علی اسفندیاری ) با سرودن قطعه ی » افسانه « در سال 1301 آغازگر تحولی بزرگ شد و پس از آن در سال 1316 شعر » ققنوس « ، نخستین شعر خود را که از نظرگاه تخیل و وزن آرایی و قافیه بندی با شعر گذشتگان کاملاً متفاوت بود، عرضه کرد سهراب سپهری 1307-1359) ه . ش ) از نخستین کسانی بود که راه نیما را شناخت و به پیروی از او پرداخت . زبان شعری سهراب در برخی اشعارش ساده و بی آلایش و در برخی دیگر آمیخته با مضامین و مفاهیم عرفانی و فلسفی و همراه با نمادهایی است که محصول سفرها و آشنایی او با آیین های بودایی، برهمایی، اندیشه های کریشنامورتی - عارف معروف معاصر هندی - و نیز اندیشه ی קֱ عرفای بزرگ ا یرانی و اسلامی است . جز این، سهراب با ادبیات اروپایی نیز آشنایی داشت و ترجمه هایی چند نیز از او باقی مانده است . زندگی سهراب سپهری، پس از 52 سال دراردیبهشت 1359 با بیماری سرطان به پایان رسید