اختر ذوالفقاری - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه بوعلی سینا

دنیا و چرایی و چگونگی آن، از جمله مفاهیمی است که از دیرباز ذهن آدمی را به خود مشغول کرده است. برای آدمی همیشه این سؤال مطرح بوده است که هدف دنیا چیست؟ نگرش عقاید و مکاتب مختلف نسبت به دنیا متفاوت است؛ با توجه به نوع نگرش به دنیا، میتوان از آن به عنوان وسیله ی برای رسیدن به سعادت اخروی استفاده کرد، یا چون راهبان، از آن کناره گیری کرده، گوشه عزلت برگزید؛ یا در نقطه مقابل مانند دنیاپرستان، فریب زیبایی های آن را خورده و تمام توجه خود را معطوف آن نمود و یا اینکه همانند اومانیست ها، دنیا را هدف و غایت نهایی انسان قلمداد کرد. امام علی (ع) به عنوان نمونه عالی مکتب اسلام، به تکرار در نهج البلاغه، به مسأله دنیا پرداخته و مردم را به عدم وابستگی به دنیا فرامی خواند. از سوی دیگر نظام عالم را به حق دانسته و به بهره گیری از آن تأکید ورزیده است. بررسی و مقایسه دیدگاه امام علی(ع) به عنوان دیدگاهی اسلامی-الهی و اومانیسم به عنوان دیدگاهی غیراسلامی- بشری درباره دنیا، می تواند راهگشای انسان در هر مقطع زمانی باشد؛ زیرا با روشن شدن مفهوم دنیا، انسان پاسخ بسیاری از سؤالات مربوط به خود را نیز درمییابد؛ اینکه هدف از به وجود آمدن بشر چیستو سرنوشت نهایی او چگونه خواهد بود؟ در مقاله حاضر قصد داریم تا تفاوت و وجه تمایز دیدگاه امام علی (ع) را با دیدگاه اومانیست هایی که هدفشان محدود و متمرکز بر این دنیا است، بررسی نماییم.

دنیا؛ نهج البلاغه؛ اومانیسم؛ دیدگاه اسلامی-الهی؛ دیدگاه غیراسلامی- بشری