علی براتی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد، ایران. وکیل دادگستری

حق برخورداری از یک دادرسی عادلانه از جمله حقوق اساسی بشر است. این حق در شمار حقوق قابل اجرای بین المللی است که در اعلامیه جهانی حقوق بشر مورد تصویب کشورهای جهان قرار گرفته است و مشتمل بر اصول متعددی است که در معاهدات بین المللی و منطقه ای شناسایی شده است فهرست اصول حاکم بر دادرسی منصفانه عبارتند از ممنوعیت شکنجه و حق برخورداری از رفتار و شرایط برخورداری از حقوق شهروندی در طول مدت بازداشت ، حق برقراری ارتباط با محیط خارج ، حق رهایی از دستگیری و بازداشت غیر قانونی ، ممنوعیت شکنجه ، حق آگاهی از نوع اتهام و دلایل آن ، حق حضور فوری به مراجع قضائی ، حق دسترسی به دادگاه صالح و بی طرف ، حق علنی بودن دادرسی ، مراعات اصل برائت ، حق استفاده از مترجم ، حق تدارک دفاع ، حق مواجه با شهود و اخذ اظهارات گواهان معارض و تسهیل ادای شهادت شهود ، حقاستفاده و مراعات مواعد قانونی ، حق جبران خسارات ناشی از اشتباهات قضات و مقامات قضائی ، حق ارائه دفاع موجه و ضعف ادله و قرائن توسط ضابطین دادگستری رافع سوء استفاده احتمالی مامورین انتظامی از اختیارات قانونی در خصوص جمع آوری ادله غیر اصولی علیه متهم، وقت و تسهیلات کافی برای تهیه دفاع متهم ، حق برخورداری از معاضدت وکیل در مرحله قبل از محاکمه ، حق اعتراض به قرار بازداشت موقت ، حق حضور متهم در جلسات و دفاع از خود ، حق انتخاب وکیل، چنانچه مشاهده می شود حقوق دفاعی متهم از عناصر تشکیل دهنده یک دادرسی عادلانه است و آئین دادرسی کیفری یک دولت است که اعمال دادرسی عادلانه را تضمین می کند و آوردگاه متقابل حقوق و تکالیف و اقتدار حکومت و شهروندان است و حق بهره مندی از مساعدت وکیل بعنوان یکی از معیارهای دادرسی عادلانه محسوب که جامعه حق ندارد به هیچ وجه این حق را از متهم سلب یا مخدوش نماید یا به بهانه های مختلفی آن را محدود کنند که این محدودیت مطابق با موازین بین المللی در دادرسی عادلانه نیست.

اجرای عدالت ، محاکمه عادلانه ، حق دفاع ، وکیل مدافع ، حقوق شهروندی