پیوند عدالت و حقوق در ایران

عدالت از نخستین و اصلی ترین دغدغه های بشر بوده که در عرصه های مختلف زندگی و در چهره های متفاوت عدل فلسفی، عدل کلامی، عدل سیاسی، عدل اخلاقی و عدل حقوقی، اندیشه او را به خود مشغول داشته است، اگر بخواهیم مفهوم عدالت را بیان کنیم مجموعه قواعدی است که اشخاص به رضای خود و در نتیجه قرارداد اجتماعی به وجود آورده اند و هدفی جز هماهنگ ساختن آزادی انسان ها ندارد و تا جایی می تواند آن را محدود کند که برای تامین آزادی دیگران لازم است، پس در این جامعه عدالت جز برابری و تناسب سود و زیان ناشی از معاملات نیست. حقوق بدون در نظر گرفتن شایستگی های افراد تعادل بین اموال موضوع معامله را فراهم می سازد، عدالت به مفهومی که ارسطو و دیگران گفته اند عدالت معاوضی است، در اعمال حقوقی، آنچه دو طرف اراده کنند عادلانه است، حقوق باید مفاد تراضی را به هر صورت محترم شمارد و اگر این عوامل کنار هم جمع شوند عدالت خود به خود رعایت می شود و جایی برای شکایت باقی نمی ماند.