ابراهیم تقی زاده - دانشیار و عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور تهران
محمد حسین فلاح یخدانی - دانشجوی دکتری رشته حقوق خصوصی و عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور مرکز میبد

در عصر حاضر انعقاد قراردادهای متأثر از اکراه به ندرت به چشم می خورد، اما به دلایل مختلف ممکن است رضایت اشخاص در انعقاد قرارداد، مخدوش گردد. بنابر نظر قانون گذار و دکترین وجود شرایط اضطراری در انعقاد قرارداد، به صحت قرارداد لطمه ای نمیزند اما به عقیده دکترین اگر از شرایط اضطراری موجود، سوء استفاده گردد و قراردادی غیرعادلانه بر شخص مضطر تحمیل گردد، قرارداد موصوف، قابل حمایت نیست؛ که با توجه به سکوت قانونگذار در این مورد، نظریات صاحب نظران در مورد وضعیت حقوقی چنین قراردادی متفاوت است که می توان آن را در شش نظر خلاصه نمود: 1) صحت قرارداد به طور مطلق 2) صحت قرارداد با حق فسخ 3) صحت قرارداد با حق تعدیل یا ابطال 4) صحت قرارداد تا میزان ثمن المثل 5) عدم نفوذ قرارداد 6) بطلان قرارداد در این مقاله، وضعیت حقوقی قرارداد مبتنی بر سوء استفاده از وضعیت اضطرار طرف قرارداد، طبق اصول و قواعد حقوقی، حقوق ایران و همچنین فقه امامیه مورد بررسی قرار گرفته است.

سوء استفاده از اضطرار، مضطر، صحت، بطلان، عدم نفوذ