حسن احمدزاده - عضو هیئت علمی گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
الهه نوری - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS دانشگاه تبریز

محل استقرار سکونتگاهها و سایر تأسیساتی که توسط انسان ایجاد میشوند، کاملاً تحت تأثیر عوامل محیطی بویژه ژئومورفولوژی و زمینشناسی میباشند. امروزه با توجه به رشد سریع جمعیت که به تبع آن توسعهی ساخت و سازها اجتناب ناپذیر گشته است.یکی از کانونهای عمدهی مطالعات روابط انسان و محیط، پرداختن به مخاطرات است. شناخت خصوصیات مخاطرات برای فهم آنها مهم و ضروری است. زیرا این مخاطرات اغلب ناملموس بوده و غیر قابل پیش بینی هستند، بنابراین یافتن راه حل برای آنها دشوار است و به دلیل عدمآگاهی و یقین نسبت به مخاطرات، آنچه در تحلیل مخاطرات اهمیت بیشتری دارد، دانش، آگاهی و اشاعهی آن است. درگذشته چنین تصور میشدکهبروز سوانح طبیعی در نواحی شهری پیامدهای کمتری نسبت به نواحی روستایی داشته است. ولی در حال حاضر با توجه به تغییراتی که در ساختار کالبدی و سازماندهی شهرها بوجود آمده است، آنها در مقابل سوانح طبیعی آسیب پذیر شدهاند. این امر از یک سو ناشی از افزایش زیاد جمعیت شهرها، گسترش بی رویه شهری و توسعهی فیزیکی آنها بر روی مناطق پر خطر بوده که ثبات آنها را بر هم زده است و از سوی دیگر به دلیل عدم آگاهی و یا شناخت ناکافی مدیران از خصوصیات محیط طبیعی و نیز عدم توجه به تنگناها آن میباشد. شهر ماکو با توجه به موقعیت ویژه جغرافیایی خود، بعنوان مرکز اصلی نفوذ،در مباحث مرکز و پیرامون، در منطقه محسوب میشود که در طی سالهای گذشته با سوانح طبیعی از قبیل ریزش سنگ و سیل مواجه بوده که باعث آسیب پذیری این شهر در مقابل مخاطرات طبیعی گردیده است. بنابراین دربرنامه ریزی توسعه فیزیکی پایدار شهری، مکان یابی جهات مناسب توسعه و گسترش شهرها و ارزیابی میزان آسیب پذیری آنها، بررسی ویژگیهای طبیعی،مقر و موقعیت جغرافیایی شهرها ضرورت دارد.

مخاطرات طبیعی، توسعه فیزیکی، ژئومورفولوژی، سکونت گاههای شهری، ماکو