علیرضا مجتهدی - استاد دانشگاه تبریز
ایدا باقری - کارشناسی ارشد عمران آب دانشگاه تبریز
مهدیه جنت خواه - مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد سماء تبریز

کارایی اصلی آبشکنهای رودخانه ای، انحراف جریان از کناره رودخانه و هدایت آن به سمت مجرای اصلی است دف از این تحقیق بررسی علمی و فنی در زمینه های طراحی، جانمایی، مدیریت نگهداری و بهره برداری و نیز پیش بینی و ارزیابی کارکرد ابکشنهها در رودخانه ها می باشد برای این منظور ابتدا داده های میدانی موجود مربوط به طرح اجرا شده در بازه آچاچی از رودخاه قزل اوزن جمع آوری شدهاست. سپس با توجه به موقعیت و شکل آبشکنهای احداث شده و با لحاظ شرایط مرزی و سایر پارامترهای هیدرولیکی مورد نیاز، شرایط هیدرولیکی مسئله با استفاده از نرم افزار MIKE21-FM مدلسازی و توسط داده های موجود واسنجی و اعتبارسنجی گردیده است سپس برای مقایسه شکل گردابه ها و مقادیر سرعت اطراف آبشکنها با اشکال مختلف ابشکنها به شکل L,T نیز طراحی و اطرافشان مش بندی شدهاست 4 نقطه شاخص در میدان بین آبشکنها با اشکاف مختلف تعیین شده و مقادیر سرعت متوسط در این نقاط و در شکلهای مختلف آبشکن از نرم افزار خروجی گرفته است . اثر آبشکن در حوه توزیع پارامتر سرعت بررسی شده و جهت انتخاب بهترین گزینه شکلهای مختلف آبشکن با یکدیگر مقایسه می شود و براساس ان ها نتیجه گیری های لازم در خصوص ضرورت اصلاح طول و شکل دماغه آبشکنها احداث شده صورت گرفته اس نتایج حاصل نشان می دهد باتوجه به کم بودن مقدار سرعت در نزدیکی دیواره طولی حفاظت از این دیواره که یکی از اهداف احداث بآبشکنها در بازه موردنظر است به خوبی انجام میگیرد. لذا طول در نظر گرفته شده برای آبشکنها مناسب می باشد امااصلاح شکل دماغه آبشکنه در ابتدای بازه طرحبه صورت L شکل می تواندن منجر به عملکدر مناسبتر تر ردیف آبشکنهای مربوطه گردد.

آبشکن، دینامیک، سیالات محاسباتی، نرم افزار MIKE تفاضلات محدود، الگوی جریان