صادق ناجی - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور، دانشگاه خوارزمی تهران
اسدالله ادیب - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی دانشگاه هرمزگان
محسن کاظمی - کارشناسی ارشد بیابانزدایی دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
حسن خسروی - استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

آثار سوء پدیده فرسایش در کوتاه مدت ممکن است چندان چشمگیر و محسوس نباشد، ولی در بلندمدت محسوس خواهد بود. فرسایش و هدر رفت خاک یکی از عوامل اصلی در کاهش حاصلخیزی خاک، کاهش محصول، رسوب مواد در آبراههها، کانالهای آبیاری و رودخانهها، کاهش ظرفیت مخازن سدها و کاهش عمر آنها، وقوع سیل و آلودگی محیطزیست و مسدود شدن راهها میشود. تخمین مقدار رسوبدهی حوضههای آبخیز، مقابله با خطرات ناشی از تجمع رسوب در سازههای آبی و مخازن سدها از اهداف اساسی در مدیریت منابعآب است. این تحقیق باهدف برآورد فرسایش و رسوب حوزه آبخیز ونیت علیا واقع در شهرستان ایوان غرب با مساحتی بالغ بر 9588 هکتار با استفاده از تکنیکهایGIS و مدل MPSIAC انجام گرفته است. مدل MPSIAC وضعیت فرسایش و تولید رسوب را در هر واحد کاری بر حسب شدت و ضعف نقش 9 عامل محیطی مشتمل بر زمینشناسی، خاکشناسی، اقلیم، رواناب، توپوگرافی، پوشش زمین، کاربری اراضی، فرسایش سطحی و فرسایش رودخانهای بررسی میکند. در این تحقیق، لایههای مربوط به عوامل مدل در محیط GIS تهیه شد و نهایتاً با استفاده از تحلیلهای مکانی و همپوشانی لایههای اطلاعاتی مقدار رسوب ویژه 3300/3 تن در کیلومترمربع در سال برآورد گردید برای محاسبه فرسایش ویژه از ضریب SDR نسبت تحویل رسوب استفاده شد و میزان فرسایش برای حوزه مورد نظر 724/43 تن در کیلومترمربع در سال به دست آمد. طبقهبندی کیفی حوزه بر اساس راهنمای مدل MPSIAC نشان میدهد که بخش اعظم حوزه در کلاس فرسایشی متوسط قرار میگیرد.

فرسایش، رسوب، مدل ،GIS ،MPSIAC حوزه آبخیز ونیت علیا