تورج جلیلی
مریم آلبوعبادی

در دهه های پایانی قرن بیستم و شروع قرن بیست و یکم، پایداری به عنوان یکی از مباحث مطرح در کلیه عرصه ها، به ویژه در عرصه فضاهای شهری و معماری مطرح بوده است. این موضوع میتواند از طریق سه مولفه اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی در کنار یکدیگر بهتعادل برسد. وجه اقتصادی معمولا به علت انگیزه های مالی و انتفاعی توسط سرمایه گذاران رعایت میگردد. حتی در اغلب اوقات به حد افراط مورد توجه قرار می گیرد و چه بسا مشکلاتی را از این برای سبب میشود. مسایل زیست محیطی نیز به فراخور هر جامعه برای خود ضوابطی دارد و مورد توجه واقع میشود، اما آنچه مغفول میماند وجه اجتماعی توسعه است. در پژوهش و مقاله حاضر، اصول پایداری مجتمع های مسکونی از بعداجتماعی شامل عدالت، زیباشناسی، راحتی، آسایش، امنیت و رشد کودکان، هویت اجتماعی و سایر مسایل مشابه در شهرهای ایرانی اسلامی مورد بررسی قرار میگیرد. در این راستا پایداری - اجتماعی مجتمع های مسکونی از نظر جامعه متخصصان و صاحب نظران ایرانی تحت بررسی قرار گرفته تا تجربه های ارزشمند آکادمیک و حرفهای آنان از یک سو و تجربه زندگی آنها در مجتمع های مسکونی از سوی دیگر ثبت و تلفیق شود و با تجزیه و تحلیل نظریه های دریافت شده، عوامل موثر در اصول پایداری مجتمع های مسکونی استخراج گردد. روش تحقیق به کار گرفته شده، روش پیمایشی از نوع پیمایشی اکتشافی است که بر مبنای تحلیل، توصیف و استخراج نتایج حاصل از پرسش نامه ها و کشف اصول پایداری و روابط بین این اصول از دید جامعه صاحب نظران انجام میگیرد تا در نهایت، اصول نظری پایداری مجتمع های مسکونی تعیین شود. در مرحله بعد، با مقایسه آن با واقعیت خارجی میتوان به اصول عملی و راهکارهای معماری دست یافت. این مهم از طریق تحقیقات میدانی و تنظیم پرسشنامه ساکنان مجتمع ها انجام خواهد گرفت که در آینده به آن پرداخته خواهد شد.

مسکونی ، آسایش ، ماهیت اجتماعی