مجتبی شمسی - دانش آموخته کارشناسی ارشد انگل شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد، بروجرد، ایران
فرید رضائی - استادیار بخش انگل شناسی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

انگلهای مختلفی میتوانند زنبور عسل را تحت تاثیر قرار دهند که منجر به بروز اختلالاتی در زیست آنها میشوند. از میان آلودگی های انگلی مختلف، واروآ، آکاراپیس وودی و نوزما از مهمترین عوامل بیماریزای زنبور عسل محسوب می شوند که در تمام نقاط جهان پراکنده شده و خسارات بسیاری به صنعت زنبورداری وارد می کنند. هدف از مطالعه حاضر، بررسی میزان آلودگی جرب های واروآ و آکاراپیس وودی و تک یاخته نوزما در بین کلنی های زنبور عسل زنبورستانهای شهرستان صحنه به عنوان یکی از قطب های زنبورداری ایران بود. به این منظور 25 زنبورستان با حداقل 50 کلنی به طور تصادفی انتخاب شد و از هر زنبورستان 8 کلنی به شکل تصادفی جهت نمونه گیری انتخاب گردید(در مجموع 200کلنی). از هر کلنی تعداد 100 زنبور بالغ از اطراف و داخل کندو جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل شد. همچنین دبریدهای کف هر کلنی به شکل جداگانه داخل کیسه های مخصوص جمع آوری شد. از هر کلنی یک قطعه موم 5 در 5 سانتیمتری حاوی سلول های نوزادی نیز بریده شد. نمونه ها تا زمان آزمایش داخل فریزر 20 - درجه قرار گرفت. در آزمایشگاه، جهت تعیین آلودگی واروآ بر روی نمونه های زنبور بالغ، دبریدهای کف کندو و سلول های نوزادی بررسی صورت گرفت. جهت تعیین آلودگی به آکاراپیس و نوزما آزمایشات بر روی زنبوران بالغ جمع آوری شده صورت گرفت. نتایج نشان داد 88% زنبورستانها و 32/5% کلنی های مورد مطالعه دارای آلودگی به واروآ بودند. همچنین 16% زنبورستانها و 7% کلنی ها آلودگی به آکاراپیس وودی را نشان دادند، در حالیکه 76% زنبورستانها و 34% کلنی ها با تک یاخته نوزما آلوده بودند. بیشترین آلودگی با واروآ بر روی زنبوران بالغ یافت شد. نتایج نشان می دهد، آلودگی بالا به انگلهای زنبور عسل به ویژه واروآ و نوزما در زنبورستانهای شهرستان صحنه نیازمند اصلاح ساختاری، مدیریتی و آموزش زنبورداران جهت کاهش این خطرات میباشد.

زنبور عسل، کرمانشاه، شهرستان صحنه، واروآ، آکاراپیس وودی، نوزما