مهدی حمزه نژاد - عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران
مهناز صالحی - فارغ التحصیل معماری دانشگاه علاءالدوله سمنانی گرمسار
زهرا ثروتی - مدرس دانشگاه پیام نور تهران شرق

امروزه با تنوع یافتن منظر بناهای عمومی شهری ، بالاخص بناهای مذهبی ، ضوابط و اصول حاکم بر طراحی بناهای آنهااز بین رفته و گاه مساجد یا زیارتگاه هایی با ظاهر غیر مسجد و مزار دیده می شوند؛ در حالیکه در گذشته تمایزهایخاصی بین منظر بناهای مذهبی از مقوله زیارتگاه، مسجد یا مصلی قابل مشاهده بوده است. این پژوهش با بررسی دومسجد و مزار و مصلی اصیل و قدیمی درارسن شهری اصفهان قصد دارد با روش روانشناسی زبان فضا و کشف تمایزمعنایی آنها بر اساس روش و مدل برایان لاوسون بین این بناها تمایز معنایی را مشخص کند تا بتواند از راهکارهایاساسی در توسعه پایدار معماری و شهرسازی ارائه کند. مهم ترین عوامل تمایزات معنایی طبق رویکرد توسعه پایدار درحوزه معماری در این بناها ، در طبیعت گرایی تزئینات و تنوع حجمی نور و سایه و فاخریت مصالح و ... است، که درزیارتگاه ها این موارد دارای ظهور حداکثری و در مصلی دارای ظهور حداقلی است ، چراکه برای دستیابی به اصول وضوابط توسعه پایدار در زمینه معماری سنتی اصفهان ، توجه خاص به اصول معماری این بناها ، حائز اهمیت است.

توسعه پایدار ، تمایز معنایی، منظر بنا، مسجد، مزار،اصفهان