مهین سهرابی نصیرآبادی - استادیارگروه صنایع دستی، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا

نوشتار حاضر رابطه ای تاثیرگذار بین «هنردستی» و «جهانی شدن فرهنگی» قائل است، با این فرض که هنر دستی سنتی قادر استمبادلات اصول و ارزش های جهان روا را به سبب حضور جنبه های معنوی و مادی، فکری و احساسی گروه های اجتماعی و همچنین هنر، سببگردد و در عرصه ایجاد «تنوع فرهنگی و گفتگوی بین فرهنگ ها» با ایفای نقش، تداوم و بقاء خویش را تضمین نماید؛ چراکه به عنوان یک عامل هویت ساز و بیانگر چیستی و کیستی یک جامعه، سندی از سرنوشت انسان، فرهنگ ها و تمدن ها بشمار می آیند؛ و بطور طبیعی «ملی- محلی»و «جهانی» اند. لذا فرضیه این پژوهش مبتنی بر آن است که این هنرها می توانند به مثابه زبان مشترک بین فرهنگ ها عناصرجاودانه ای ازپیشینیان را به زمان حال و آینده، دریک جریان فرادادی (سنت ها) عرضه دارند و از آنجاکه مفاهیم فرامادی را با خود حمل می کنند یک «دیالوگ واقعی» را تحقق بخشند. «چگونگی» این امر پرسش اصلی این نوشتار است که از طریق تحلیل های مبتنی بر پارادایم «تلفیق و ترکیب فرهنگ ها» و «طرح موزائیکی یا پازل فرهنگی» و «ظریه نسبیت گرایی فرهنگی» پاسخ داده شده است و حاکی از آن است که: «هنردستی سنتی» که از عرفان، تصوف و فتوت، سنت و دین بهره گرفته است، صناعت آمیخته با حکمت و نمود رفتار معنادار نزد انسان فرهنگی (انسان ساحت معنا) است، که مبتنی بر ارزشهای نمادین و هنجارهای اجتماعی می باشد و خود هنجارآفرین و نمادگر است.نظام ارزشی و معنایی ناظر و حاکم بر روند خلق وکاربرد این آثار، خود نوعی «عادت» است، زیرا از طریق فشار این نظام روش ها و اصولش (دانش سنتی» همواره تکرار می شوند، ضمن آنکه بواسطه منبع اصلی الهام آن، یعنی طبیعت و خلقت هستی، خلق مدام نیز درپی داشته و تنوع آفرینی می کند. از این رو دو رکن لازمه مبادله فراهم است، یعنی «تنوع فرهنگی و خلاقیت» و «منابع معنا و معنویت». ارائه صورت های متنوعی از بنیانهای فکری مشترک انسان، این آثار را به «مهاجران معنوی» مبدل ساخته، بگونه ای که نه به شیوه نفوذ که بیشتر از طریق جذب وجاذبه، همگانآنرا بدون مقاومت و مخالفت، به میل و اختیار پذیرا می گردند.این تحقیق در طریقی نظری (نظریه سنجی)، گردآورده های کتابخانه ای را به صورت توصیفی-تحلیلی تنظیم و ارائه کرده است.

هنردستی سنتی، جهانی شدن، گفتگوی فرهنگ ها، تنوع فرهنگی