رستم سالاری - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت گرایش آگرواکولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل،
محمدرضا اصغری پور - دانشیار گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل

هدف از این پژوهش، مقایسه سه نظام مختلف مصرف نهاده به لحاظ سیر انرژی و پتانسیل گرمایش جهانی حاصل از تولید ذرت علوفه ای در شهرستان جیرفت بود. اطلاعات مورد استفاده در این تحقیق از طریق مصاحبه رودر رو با کشاورزان ذرت کار و تکمیل پرسشنامه در قالب سه نظام مختلف مصرف نهاده جمع آوری شد. نهاده های ورودی در هر نظام شامل: نیروی کارگری، ماشین آلات، بذر، سوخت دیزل، الکتریسیته، کودهای شیمیایی و سموم علف کش بودند. پس از انجام تجزیه و تحلیل مشخص شد که میزان کل انرژی ورودی به نظام پرنهاده 28/22، نظام میان نهاده 22/92، نظام کم نهاده (آبیاری قطره ای) 17/10 و در نظام کم نهاده (آبیاری با قنات) 15/34 گیگاژول در هکتار بود. بیشترین و کمترین انرژی ورودی و انرژی حاصل از مصرف سوخت برای انجام عملیات زراعی در نظام پرنهاده، میان نهاده، کم نهاده (آبیاری مزارع با سیستم قطره ای) و کم نهاده (آبیاری مزارع با آب قنات) به ترتیب: 14/92، 0/30، 5/80 و 11/47، 0/27، 5/21 و 9/43، 0/19، 3/70 و 9/36، 0/12، 4/75 گیگاژول در هکتار محاسبه شدند. بیشترین و کمترین گرمایش جهانی بر حسب کیلوگرم معادل دی اکسید کربن به کاربرد کود نیتروژن در نظام پرنهاده با 784/47 و کود پتاس در نظام کم نهاده (آبیاری با قنات) با 14/70 کیلوگرم معادل دی اکسید کربن اختصاص یافت. با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت که کود نیتروژن و سوخت دیزل بیشترین سهم را در گرمایش جهانی و مصرف انرژی به خود اختصاص دادند. مدیریت کود نیتروژن و عملیات زراعی جهت بالا بردن بهره وری انرژی و کاهش اثرات زیست محیطی مصرف نهاده ها الزامی است.

انرژی، پتانسیل، گرمایش جهانی، کود، سوخت دیزل، ذرت علوفه ای