مجتبی آکوچکیان - دانشچوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نطنز
محمد مهدی پوستین دوز - استادیار دانشگاه هنر اصفهان

در هر فرایند طراحی تصورات ذهنی معمار، کانپست و سناریوی کانسپتچوال او را به عنوان نقطه آغازین روند پیشبرد طراح شکل می دهد، که میتواند یکی از مبانی مهم در طراحی معماری باشد . کانپست عناصر مختلف، ذهنیت طراح را در یک کل منسجم به نحوی گرد هم می آورد که او را قادر می سازدکه با هدایت منابع و توانایی های خود آنها را در طراحی جنبه های مهم یک پروژه به کار گیرد. سناریوهای کانسپچوال خود مجموعه ای از چند کانپست قابل قبول هستند که میتوانند برای تشریح و ارائه نظرات بین معمار با کارفرما و همچنین معمار با خودش به کار گرفته شود. بررسی طراحی مسکن معماران ایرانی نمایانگر نوعی مفهوم بخشی به ایده اولیه با عنایت عمیق به مباحث فرم و عملکرد، به گونه ای پیچیده و ابهام آمیز می باشد. در واقع می توان گفت طرح اولیه یا همان کانپست خلق شده برای یک پروژه، ساختار کلی را برای طراحی موضوع موردنظر به وجود می آورد. ساختاری که به واسطه توسعه و تکامل آن به خطوط و سطوحی دست می یابیم که شمایی از کلیت فرمی، فضایی و حال و هوای پروژه است. این ساختار واسطه ای است بین زبان انتزاعی کانسپت با کالبد واقعی طرح . در نهایت در مرحله بلوغ طرح به عنوان یک طرح نهایی، طراح با گزینه های بسیاری از اتودهای اولیه رو به رو است. بهترین طرح ها، آن طور که بیشترین انطباق را با اهداف پروژه داشته و توأمان از جنبه های بالای کارکردی و زیبایی شناختی برخوردار باشد، انتخاب و با مقیاس و با ابعادی دقیق ترسیم می شود . در این مقاله با نگاهی موشکافانه، تعدادی از آثار معماری مسکونی ایران در عهد صفویه به عنوان الگوهایی برای مطالعه این روند و شیوه شکل گیری ایده اولیه در فرایند طراحیمعماری بررسی می گردد و هدف این است که با شناخت الگوهای ذکر شده به یک روش کلی علمی و تأثیر گذار جهت طراحی مسکن مناسب امروز اصفهان دست پیدا کنیم و به نحوی که نتیجه مطالعات مذکور در طی فرایند طراحی مسکن به عنوان قالب اصلی دست یابی که کانسپت اولیه در آثار معماران امروز ایرانی باشد .

مسکن امروز، پیشینه مسکن، اصفهان