مجید غیاثی - کارشناس ارشد استخراج معدن، شرکت مهندسین مشاور کوشا معدن
نعمت الله عسکرنژاد - کارشناس ارشد استخراج معدن، شرکت مهندسین مشاور کوشا معدن
رضا ابراهیمی پور - کارشناس ارشد استخراج معدن، سرپرست دفتر طراحی شرکت مهندسین مشاور کوشا معدن

معدن شماره یک گل گهر یکی از بزرگترین معادن ایران به شمار می رود. جهت استخراج سنگ آهن در این معدن از عملیات حفاری و انفجار استفاده می شود. یکی از پدیده های غیر فابل اجتناب در انفجار پرتاب سنگ است. با توجه به حجم و تعداد زیاد انفجارها در این معدن کنترل پرتاب سنگ از اهمیت ویژه ای برخوردار است. روش های متعددی جهت پیش بینی پرتاب سنگ و بررسی پارامترهای موثر بر این پدیده مانند روش های تجربی، هوش مصنوعی، الگوریتم های پیش بینی و ... وجود دارد. اما تمایل به استفاده از روش های تجربی به علت ساده و سریع بودن بیشتر است. در این مقاله با استفاده از دو روش تجربی ( سوئدی و پکروفسکی) و بااستفاده از معادلات ریاضی مربوط به پرتابه، میزان پرتاب سنگ در انواع شرایط محاسبه شد. نتایج نشان داد که اختلاف زیادی بین دو روش تجربی وجود دارد. از این رو نتایج این دو معادله با نتایج واقعی مقایسه شد و مشخص شد که برای شرایط گل گهر روش پکروفسکی نتایج قابل قبولی دارد. این روش تجربی با ضریب تعیین 0/66 میزان پرتاب سنگ در نواحی مختلف معدن را پیش بینی کرد. با استناد به معادله پکروفسکی و تجربیات موجود یکسری تمهیدات از جمله کاهش قطر حفاری و به تبع آن کمتر شدن میزان خرج در هر چال، کاهش تعداد ردیف در هر پترن، اجتناب از حفاری چال هایی با موقعیت نامناسب و با طول کم، اعمال تاخیرهای مناسب بین ردیف ها و استفاده از سیستم نانل انجام گرفت که نتایج قابل قبولی ملاحظه شد.

حفاری و انفجار، پرتاب سنگ، روش پکروفسکی، پیش بینی، معدن شماره یک گل گهر