سعید پوراسداله - دانش آموخته کارشناسی ارشد زمین شناسی مهندسی، گروه زمین شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران, ایران
ضیاءالدین شعاعی - دانشیار و عضو هیات علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، تهران
محسن شریعت جعفری - استادیار و عضو هیات علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، تهران
علی سربی - استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
معصومه راد - دانشجوی دکتری زمین شناسی گرایش تکتونیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

بررسی ها و شواهد موجود، نشان دهنده چندین بار تغییر مسیر سفید رود بر روی دلتای آن می باشد، که منجر به تغییرات مکرر خط ساحلی دریای کاسپین در ناحیه مصب سفید رود نیز شده است. برای تغییر مسیر سفید رود الگوها و دلایل مختلفی عنوان شده است. در این تحقیق با استفاده از تصاویر ماهواره ای متعدد به صورت سری زمانی و تکنیک های سنجش از دور تغییرات مسیر سفید رود از سال 1351 تا 1394 آشکار شد. با مقایسه تغییر مسیر سفید رود بر روی دلتا، مصب و خط ساحلی آن، مشخص شد که الگوی تغییر مسیر سفید رود در این دوره کاملا به سمت شرق بوده است در حالیکه تغییرات خط ساحلی در ناحیه مصب دو الگوی متفاوت را نشان می دهد. بررسی ما نشان می دهد تغییر مسیر سفید رود را در بازه زمانی فوق می توان به دو دوره 1351-1369 و 1369-1394 تفکیک کرد. در دوره اول: 1- مصب سفید رود کمتر از 5 درجه به سمت شرق تغییر مکان داده است، 2- تغییر مسیر سفید رود بر روی دلتا بوده که به دلیل گسترش دلتا به سمت شرق است، 3- تغییرات خط ساحلی بیشتر در ناحیه شرق مصب رخداده است. در حالیکه در دوره دوم: 1- تغییر مسیر سفید رود در ناحیه بعد از دلتا تا دریای کاسپین رخداده است، 2- مسیر سفید رود بعد از دلتای آن، 45 درجه به سمت شرق تغییر مسیر یافته است که به دلیل تکامل دلتا است، 3- تغییرات خط ساحلی در ناحیه غرب مصب رخداده است. ما دلایل تغییر مسیر سفید رود را کاهش بارندگی ها و دبی جریان، افزایش دبی رسوبی خصوصا پس از زلزله سال 1369 منجیل و در نتیجه رسوبگذاری و تکامل سریعتر دلتای سفیدرود شناسایی کردیم.

تغییر مسیر، دلتای سفیدرود، سنجش از دور، خط ساحلی، مصب، دبی رسوبی