ضرغام فاضل نیاری - مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی استان اردبیل، بخش فنی و مهندسی
محمد رضا مستوفی سرکاری - استادیار پژوهشی، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی کرج
رضا عادل زاده - مربی پ ژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی استان اردبیل، بخش فنی و مهندسی.
امیر غریب عشقی - مربی پ ژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی استان اردبیل، بخش اصلاح بذر

برداشت سویا در منطقه مغان با دو روش درو دستی و سپس کوبش با کمباین (دو مرحله ای) و برداشت مستقیم با کمباین غلات انجام م ی شود. به دلیل ماهیت تلفات، روش برداشت و مشخصات ماشین ، از عوامل مهم تأثیر گذار بر تلفات محصول است . بنابراین هدف اصلی از اجرای این تحقیق مقایسه دو روش برداشت و همچنین تعیین مقدار و منشا تلفات در برداشت مست قیم با سه نوع کمباین بوده است . تلفات قبل از برداشت در سه تیمار برداشت مستقیم 0/22 درصد ب ه دست آمد . بین سه تیمار برداشت مستقیم، برداشت توسط کمباین جاندیر با شانه برش شناور با متوسط افت واحد جمع آوری 6/16 درصد، دارای کمترین افت بود و اختلاف معنی داری در سطح ا حتمال پنج درصد با دو کمباین دیگر داشت . متوسط افت واحد جمع آوری در کمباین کلاس و کمباین جاندیر با شانه برش معمولی به ترتیب 10/19 , 9/71 درصد ، به دست آمد . افت فرآوری برای تمام تیمارها حدود 0/3 درصد به دست آمد که در کمباین کلاس بیشترین مقدار بود. در برداشت دو مرحله ای، تلفات ماشین و تلفات کل به ترتیب 1/38 , 2/85 درصد نسبت به عملکرد کل (3154kg/ha) به دست آمد . که حداقل تلفات ماشین و تلفات کل در مقایسه با تیمارهای برداشت مستقیم است و اختلاف معنی داری در سطح احتمال یک درصد با آنها دارد . ولی به دلیل نیاز به کارگر و صرف زمان بیشتر و همچنین مشکلات تغذیه بوته های درو شده به هد کمباین در زمان کوبش و عدم ایمنی کارگران، توصیه نمی شود. بررسی نتایج نشان داد، در برداشت مستقیم حداکثر تلفات در واحد جمع آوری اتفاق می افتد. با به حداقل رساندن تلفات جمع آوری، از طریق نصب هد مخصوص، کشت ارقام مناسب سویا و استفاده از روش کشت مکانیزه مناسب، امکان کاهش تلفات کل در برداشت مستقیم با کمباین به زیر پنج درصد وجود دارد.

سویا، تلفات برداشت، کمباین