سید حسین زواری - دانشجوی کارشناسی ارشد مکانیزاسیون کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ش
محمدامین آسودار - استادیار گروه ماشین های کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین ،
مهدی سعادت فرد - کارشناس ارشد ماشین های کشاورزی ، عضو هیئت علمی دانشگاه کشاورزی و منابع
فرامک عزیز کریمی - کارشناس ارشد زراعت ، مدیر زراعت جهاد کشاورزی استان خوزستان

به کارگیری روش های نوین خاکورزی ، از نظر بهبود کیفی خاک از جمله خرد شدن یکنواخت کلوخه ها ، دارای اهمیت بسزایی است . لذا بخش وسیعی از مکانیزاسیون به بهبود شرایط عملیات خاک ورزی ارتباط دارد . از طرف دیگر ، کاربرد کود به ویژه کودهای فسفاته به صورت پخش سطحی توسط زارعین قبل از عملیات کاشت ، علاوه بر تجمع کود در لایه سطحی خاک ، موجب تلفات بخشی از میزان کود مصرفی به خصوص در کشت گیاهان ردیفی نظیر ذرت می گردد . به این منظور اثرات روش های خاکورزی و عمق کود بر عملکرد ذرت دانه ای رقم 666 ، در یک طرح آزمایشی دوبار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در سال زراعی 1386-1385 در شهرستان شوشتر واقع در شمال خوزستان در چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفت . در این آزمایش بعد از اعمال تیمارهای زیرشکن هر کرت اصلی به وسیله ی مرز به شش کرت فرعی مساوی تقسیم و سپس تیمارهای خاکورزی و عمق کود اجرا شد . تیمارهای زیرشکن شامل استفاده از زیرشکن تا عمق 60 سانتی متری و عدم استفاده از آن بود . خاکورزی مرسوم (گاوآهن برگردان دار + دو دیسک + ماله ) ، کم خاکورزی (دو دیسک + ماله) و استفاده از سیکلوتیلر به جای دیسک (گاوآهن برگردان دار + سیلکوتیلر + ماله ) نیز به عنوان روش های مختلف خاکورزی در نظر گرفته شد . کودکاری نیز در دو عمق 5 و 10 سانتی متر انجام گرفت . سیستم خاکورزی (گاوآهن برگردان دار + سیکلوتیلر) با تفاوت معنی دار در تعداد بوته های سبز شده و طول بلال با عملکرد 8415/5 کیلوگرم در هکتار (2/34 درصد افزایش) بین سایر تیمارها به عنوان مناسب ترین سیستم خاکورزی مشخص گردید . استفاده از زیرشکن نیز با میانگین 8885/3 نسبت به روش مرسوم 9/92 درصد افزایش داشته است . بیشترین عملکرد مربوط به تیمار استفاده از سیکلوتیلر به جای دیسک و عمق کود 5 سانتی متر با استفاده از زیر شکن با میانگین عملکرد دانه ی 9933/3 کیلوگرم در هکتار بود که نسبت به روش مرسوم 24/62 درصد افزایش داشته است . بنابراین سیستم خاکورزی استفاده از سیکلوتیلر به جای دیسک به عنوان به دست آوردن حداکثر تعداد دانه در بلال ،وزن هزار دانه و در نهایت حصول بیشترین عملکرد شناخته شد.

خاک ورزی ، زیرشکن ، کودکاری ، عملکرد ذرت