سیروس فخری - استاد یار دانشگاه علوم و تحقیقات پایه
عسل فلک - دانشجو دکتری

در پژوهش حاضر پهنه بندی خطر زمینلغزش در منطقه شمالی تهران با کمک ابزارهای سنجش از دور، شبکه عصبی، تحلیل سلسله مراتبی AHP و نسبت فراوانی در محیط نرم افزار ArcGIS انجام شده است. هدف از این پژوهش شناسایی عوامل ژئومورفولوژیکی مؤثر در ایجاد پدیده زمینلغزش و تعیین مناطق دارای پتانسیل زمینلغزش در منطقه مورد مطالعه بود. روش تحقیق در این پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی و میدانی بود در این تحقیق پس از بررسی های میدانی 9 فاکتور بهعنوان عوامل مؤثر بر وقوع زمین لغزشهای منطقه شناسایی و به منظور بررسی میزان تاثیرگذاری و تحلیل خطر در محیط نرم افزار ArcGIS مورد استفاده قرار گرفتند. نقشه زمین لغزش های موجود نیز از طریق مطالعه تصاویر ماهواره ای و عملیات میدانی با استفاده از دستگاه GPS تهیه گردید. 9 لایه اطلاعاتی آماده شده در ArcGIS با لایه اطلاعاتی پراکنش زمین لغزش ها تطابق داده شد و اطلاعات میزان زمین لغزش ها در هر یک از کلاسه ها با روش نسبت فراوانی Fr به دست آمد. در مرحله بعد با استفاده از نظرات متخصصین و اساتید دانشگاه میزان تأثیر هر یک از عناصر دخیل در ایجاد زمینلغزش با روش تحلیل سلسله مراتبی مشخص و در نهایت با تلفیق لایهها و با بهکارگیری شبکه عصبی مصنوعی اقدام به تهیه نقشه پهنهبندی خطر زمین لغزش گردید. کارآیی هر یک از این مدلها براساس نتایج خروجی مدلها و با استفاده از دو شاخص دانسیته نسبی Qs جمع مطلوبیت Dr مورد ارزیابی قرار گرفت نتایج تحقیق نشان داد که عامل شیب زمین با امتیاز 0/237 مهمترین و ارتفاع از سطح دریا یا امتیاز 0/028 کم اثرترین عوامل در ایجاد زمین لغزشهای منطقه بودند همچنین ارزیابی نقشه نهایی پهنه بندی خطر زمین لغزش نشان داد که روش شبکه عصبی با Qs=6/29 نسبت به تحلیل سلسله مراتبی Qs=5/07 از دقت بالاتری برای منطقه مورد مطالعه برخوردار است.

ژئومورفولوژی، زمین لغزش، شبکه عصبی،،ArcGIS تهران