مهرداد دانه پاش - مسئول پروژه پژوهشگاه صنعت نفت
ابراهیم علایی - عضو هیئت علمی پژوهشگاه صنعت نفت
بهنام راسخ - عضو هیئت علمی پژوهشگاه صنعت نفت
لیدا سلیمی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی

فاضلاب تولیدی صنایع نفت دارای مقدار زیادی نفت و روغن به صورت ذرات معلق، هیدروکربورهای سبک و سنگین و مواد آلی دیگر است که تخلیه آن ها بدون تصفیه، خطر آلودگی محیط زیست را درپی خواهد داشت. به همین دلیل تصفیه فاضلاب های نفتی اهمیت زیادی پیدا خواهد نمود. در تحقیق حاضر، تصفیه پذیری فاضلاب های نفتی توسط راکتور زیستی غشایی (MBR) مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور از مخلوط فاضلاب های بهداشتی و نفتی ورودی به یکی از تصفیه خانه های فاضلاب صنعت نفت به عنوان خوراک استفاده گردید. راکتورهای زیستی غشایی (Membrane Biological Reactors) MBRs، ترکیبی از فرآیندهای لجن فعال و جداسازی غشایی هستند که با به کارگیری آن ها نیاز به فرآیندهای ته نشینی و گندزدایی به کار رفته در شیوه های مرسوم لجن فعال از بین می رود. راکتورهای MBR موجب حذف آلاینده های زیستی، ذرات کلوئیدی، کدورت و میکروارگانیسم ها می شوند. در مورد این سیستم ها می توان به فضای کمتر مورد نیاز به علت حذف تانک ته نشینی و همچنین کاهش تولید لجن مازاد دفعی به میزان 60 درصد اشاره نمود. کیفیت پساب خروجی از MBR، مستقل از فاضلاب ورودی به تصفیه خانه می باشد و همچنین دارای استانداردهای زیست محیطی لازم برای استفاده مجدد از فاضلاب است. گرفتگی غشا و تعویض دوره ای آن مهمترین معایب این سیستم می باشند. . در این تحقیق از MBR غوطه ور در حوضچه هوازنی تصفیه خانه در تصفیه فاضلاب های نفتی استفاده شد. متوسط درصد حذف پارامترهای مورد بررسی در روش ذکر شده عبارت است از: COD به میزان 0/92 درصد، BOD به میزان 9/91 درصد، مواد جامد معلق (TSS) به میزان 1/99 درصد، ازت آمونیاکی به میزان 0/99 در صد، فسفات به میزان 5/31 و 3/20 درصد، نیترات به میزان 2/82 درصد و نفت و روغن بطور کامل حذف شده است.

لجن فعال متعارف، راکتورهای زیستی غشایی MBR، فاضلاب نفتی، نفت و روغن