فیاض اسلامی - کارشناس ارشد معماری
ابوالقاسم علی قارداشی - دکترای آب و فاضلاب
اعظم اسدی - کارشناس ارشد محیط زیست
محمد بیات - دانشجوی کارشناسی ارشد آب و فاضلاب

دیازینون یکی از آفت کش های آلی فسفره بسیار پر مصرف در ایران و اکثر نقاط جهان است که حضور این حشره کش در غلظت های بالاتر از حد مجاز (g/litµ 0.1) در بسیاری از اکوسیستم های آبی موجود در نقاط مختلف دنیا و همچنین ایران یافت شده است. روش های متفاوتی برای حذف و کاهش غلظت آفت کش ها از محیط های آبی وجود دارد که یکی از آنها روش جذب سطحی می باشد. در این مطالعه جذب سطحی آفت کش دیازینون روی کربن فعال بدست آمده از پوسته گردو در پایلوت با جریان پیوسته با دو متغییر غلظت و ارتفاع کربن فعال مورد مطالعه قرار گرفته است. در این تحقیق غلظت آفت کش دیازینون 15، 30 و 40 میلی گرم بر لیتر در نظر گرفته شده که در این حالت میزان دبی جریان 12 لیتر بر ساعت و ارتفاع کربن فعال 20 سانتی متر است. ارتفاع کربن فعال به عنوان متغییر دیگر در نظر گرفته شده و میزان ظرفیت جذب ستون کربن فعال در ارتفاع 10، 20 و 30 سانتی متر با غلظت mg/lit 40 و دبی lit/h 12 مورد بررسی قرار گرفته است. آب آلوده از راکتور نیمه صنعتی با بستر ثابت عبور کرده و میزان غلظت خروجی آن از طریق دستگاه گاز کراماتوگرافی با طیف سنج جرمی اندازه گیری و ظرفیت جذب ستون کرین فعال از طریق نمودار شکست ستون مشخص گردید. در حالتی که غلظت به عنوان متغییر در نظر گرفته شده بیشترین میزان جذب بدست آمده مربوط به غلظت mg/lit 40 با زمان نقطه شکست 280 دقیقه بوده که در این حالت ظرفیت جذب ستون کربن فعال 17.5 میلی گرم بر گرم محاسبه گردیده است. در حالتی که ارتفاع کربن فعال متغییر در نظر گرفته شده بیشترین میزان جذب متعلق به ارتفاع 30 سانتی متر با زمان نقطه شکست 500 دقیقه بوده که ظرفیت ستون کربن فعال 20.47 میلی گرم بر گرم اعلام شده است. نتایج نشان می دهد که با افزایش غلظت و ارتفاع کربن فعال میزان ظرفیت جذب سطحی افزایش می یابد. با توجه به نتایج بدست آمده کربن فعال حاصل شده از پوسته گردو در حذف آفت کش دیازینون در شرایط فیلتراسیون با جریان پیوسته بسیار موثر عمل می کند.

جذب سطحی، دیازینون، کربن فعال، بستر ثابت پیوسته، پوسته گردو