محمدرضا مثنوی - دانشیار گروه طراحی محیط زیست دانشگاه تهران
نفیسه جمالی - کارشناس ارشد طراحی شهری دانشگاه آزاد تهران مرکز

توجه به کودکان در فضاهای شهری موضوعی است که به طور جدی از سالهای 1980 تحت عنوان شهرهای دوستدار کودک و در راستای نهضت پایداری شهرها مد نظر قرار گرفت. کودکان در شهرهای امروز و بخصوص کلانشهرها با مشکل کمبود فضاهای باز به منظور تفریح و سرگرمی مواجه اند. از سوی دیگر فضاهای باز موجود برای سرگرمی کودکان غنای کافی را به منظور رشد و یادگیری آنان در سنین دبستان و پیش از آن دارا نمی باشند. این درحالی است که شیوه های آموزش و یادگیری بکار رفته در مدارس نیز بیشتر به صورتتئوریبوده و کودکان کمتر با مسائل تجربی سرو کار دارند.افزون بر آن فضاهای باز مدارس پاسخگوی نیازهای یادگیری کودکان به طور کامل نمی باشد. هدف از این پژوهش دستیابی به چارچوب طراحی فضاهای باز محله ای در جهت رشد و یادگیری کودکان سنین دبستان و کمتر از آن می باشد. روش مورد استفاده در این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد. فضاهای باز محله ای زمینه مناسبی برای یادگیری و رشد کودکان می باشند و می توانند نیاز به فضای تفریح و یادگیری کودکان سن دبستان و کوچکتر را برطرف نمایند. این فضاها ضمن ایجاد امکان بازی، به شیوه غیر مستقیم زمینه رشد همه جانبه کودکان و موجبات یادگیری آنها را در زمینه های مختلف فراهم می آورند. در کنار وجود فضای کافی برای بازی کودکان، طراحی این فضاها به شیوه مناسب می تواند زمینه های یادگیری محیطی کودکان را افزایش داده و موجبات رشد آنها را فراهم آورد. چارچوبهای مختلفی برای شهرهای دوستدار کودک ارائه شده است که این چارچوبها به نوعی می بایست با اهداف رشد و یادگیری کودکان ارتباط برقرار سازد. مرور این چارچوبها و مقایسه آنها با نیازهای رشد و یادگیری ما را به ارائه چارچوب طراحی فضاهای باز محله ای به منظور رشد و یادگیری کودک رهنمون می سازد

فضای باز محله ای- یادگیری و رشد کودک- چارچوب طراحی زمینهای بازی، شهرهای دوستدار کودک