فرشاد مؤمنی - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
فرزانه چهاربند

الگوی درحال گسترش اقتصاد دانش بنیان تغییرات بنیادینی را در ساخت های اقتصادی- اجتماعی ایجاد کرده که یکی از زیرساخت های مهم در این حوزه، «آموزش» است. با توجه به محور اصلی اقتصاد دانش بنیان که استفاده کارا و مؤثر از سرمایه انسانی است، همه مقاطع آموزشی به ویژه آموزش پایه که زیربنای اصلی سایر مقاطع است، باید مورد توجه خاص قرار گیرد. این در حالی است که در کشورهای درحال توسعه، این مقطع دچار مشکلات جدی است. بررسی این موضوع، مباحث کلیدی مهم دیگری را همچون نقش چارچوب نهادی اقتصاد و اثر آن بر بازار کار شامل می شود. بنابراین تمرکز مقاله حاضر بر تبیین اهمیت نقش آموزش پایه در تحقق اقتصاد دانش بنیان در ایران در قالب نظریه نهادگرایان و شناسایی چالش ها در این زمینه است. نتایج پژوهش انجام گرفته با روش توصیفی- تحلیلی نشان می دهد از طرفی، ساختار نهادی در ایران تاکنون بر محوریت دانش قرار نگرفته تا فعالیت های اقتصادی را به این سمت سوق دهد. از طرف دیگر، با وجود غلبه سهم شاغلان اقتصادی با تحصیلات آموزش پایه در بازار کار ایران، به این مقطع و ابعاد اهمیت و چالش های آن توجه کافی نشده است. استمرار این 2 مسئله در کنار هم ورود ایران به اقتصاد دانایی محور را با مشکلات جدی روبه رو خواهد کرد.

اقتصاد دانش بنیان، آموزش پایه، آموزش عالی، نهاد