محمد علی توانا - استادیار اندیشه های سیاسی گروه علوم سیاسی دانشگاه یزد

بحث از روش شناخت پدیده های طبیعی انسانی و اجتماعی همواره یکی از مجادله برانگیز ترین مباحث در میان دانشمندان علوم مختلف بوده است پارادایم های روش شناسانه متفاوت هرکدام بر اساس مبانی هستی شناسی و معرفت شناسی متفاوت بدین مساله پرداخته اند پارادایم اثبات گرایی پوزیتیویستم به جهان یگانه مستقل از ذهن باور دارد در نتیجه علم را واحد می داند بر همین اساس روش های علوم طبیعی را بر علوم انسانی و اجتماعی تحمیل می نماید در مقابل پارادایم معناکاوی هرمنوتیک جهان انسانی را از جهان طبیعی متفاوت می داند از این رو روش علوم انسانی تاویل و علوم طبیعی تبیین را از هم متمایز می سازد اما از نیمه دوم قرن بیستم پارادایم دیگری با عنوان واقع گرایی انتقادی شکل گرفته است که بیشتر با تحقیقات روی باسکار پیوند خورده است

روش شناسی میان رشته ای،علوم انسانی و اجتماعی،علوم طبیعی،پوزیتیویسم،هرمنوتیک،واقع گرایی انتقادی