برهان های عرفانی بر هستی خدا

در نهج البلاغه از حضرت امیر المؤنین (ع) نقل شده که فرمود «الحمدالله المتجلی لخلقه بخلقه؛ حمد خدایی را که خود را در چهره ی مخلوقاتش به مخلوقاتش می نمایاند» براساس مفاد این فراز نورانی واقعیتی جز هستی خداوند و تجلیات هستی او وجود ندارد؛ بلکه همه ی موجودات عالم نمودهایی از وجود اویند، از این رو این یک اصل زیربنایی نزد اهل معرفت است که هیچ یک از واقعیات جهان، ملاکی برای واقعیتش جز هستی خداوند ندارد بلکه همه ی آنها به ملاک هستی او به تجلی گاه ظهور و صحنه ی هویدایی در می آیند. بنابراین، نباید وجود خداوند را فقط در قله ی هرم هستی و بر تارک آن جست و جو کرد، بلکه او در همه ی آفاق و در جمله ی جان ها نیز خودنمایی و خوش نمایی می کند و این نکته همان چیزی است که برهان های عرفانی آن را آشکار می سازند، برهان های عرفانی برهان هایی اند که وجود خدا را از طریق اثبات انحصار واقعیت در هستی او و تجلیاتش ، اثبات می کنند که در این مقاله به نمونه هایی از این برهان می پردازیم.