رضا صادقی - عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان

قیاس ناپدیری یکی از مفاهیم اصلی در رویکردهای تکثر گرایانه ی معاصر است که در گسترش و تثبیت نسبی گرایی در دو حوزه ی شناخت شناسی و وجودشناسی نقشی محوری ایفا کرده است. در این نوشتار نخست جایگاه و کارکرد مفهوم قیاس ناپذیری در فلسفه ی معاصر بررسی خواهد شد و سپس با محور قرار دادن دیدگاه تامس کوهن مبنی بر قیاس ناپذیری پارادایم های متکثر در طول تاریخ علم، دلایل تاریخی و منطقی این انگاره و ابعاد نسبی گرایانه ی آن بحث خواهد شد. در ارزیابی نهایی نیز از پیش فرض ضد رئالیسمی این انگاره بحث می کنیم و از این رهگذر، استدلال خواهد شد که با قیاس ناپذیری امکان دفاع از عقلانیت و امکان گفت و گوی انتقادی از دست می رود.

قیاس ناپذیری، پارادایم، نسبی گرایی، شکاکیت، واقع گرایی