ضرورت نگاه تمدنی به مفهوم معنویت

مفهوم «معنویت» از مفاهیمى است که تعریف آن در آثاری که بدان پرداخته اند ابهام دارد و مسئله اصلى این مقاله آن است که چرا تعریف های ارائه شده از معنویت دارای ابهام است، چرا از هر رویکردی که به آن نگریسته شده معنای واژه نیز تفاوت یافته است؟ بنابر ادعای این مقاله دلیل ابهام مفهوم معنویت آن است که رویکردهای موجود در تعریف معنویت از داشتن نگاه تمدنى به معنویت غفلت کرده اند. در مقاله حاضر پساز تقسیم تعریف های معنویت به لغوی و رویکردی، تعریف های رویکردی معرفى مى شوند و در ادامه نشان داده مى شود که معنویت از منظر پارادایم های مختلف علوم اجتماعى و سنت های دانشگاهى چگونه نگریسته مى شود. در نهایت پس از معرفى و نقد رویکردهای موجود، رویکرد تبارشناختى به معنویت معرفى مى شود که بیش از دیگر رویکردها به وجوه تمدنى این پدیده توجه کرده است. ازین رو، معرفى ظرفیت های آن برای داشتن نگاه تمدنى به مفهوم معنویت سودمند است. در پایان برخى از ضعف ها و کژتابى های این رویکرد نیز به اجمال مطرح مى شوند.

Keywords:

معنویت , رویکردهای دین پژوهى , تبارشناسى , مطالعات تمدنى