اثر روش خاک ورزی بر عملکرد نخود در شرایط دیم مناطق سرد

به منظور بررسی اثر شیوه های مختلف خاک ورزی بر روی عملکرد نخود دیم ، این تحقیق در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه از سال 1378 به مدت سه سال زراعی به اجرا در آمد . آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به روش آماری استریپ پلات در سه تکرار با فاکتور اصلی شخم پائیزه در دو سطح 1- شخم با گاو آهن برگرداندار در عمق 20 سانتی متر 2- شخم با گاوآهن قلمی در عمق 15 سانتی متر و فاکتور فرعی شامل عملیات خاک ورزی ثانویه قبل از کاشت در چهار سطح : 1- دیسک 2- ماله 3- روتیواتور 4- دست پاش و زیر خاک کردن بذر بوسیله هرس بشقابی (شاهد) . به منظور بررسی اثر روش های مختلف خاک ورزی بر روی محصول نخود اندازه گیری از ارتفاع پایین ترین غلاف ، ارتفاع بوته ، تعداد شاخه در بوته ، تعداد غلاف در بوته ، تعداد دانه در بوته در متر مربع ، عمق کشت و میزان علف هرز آفتاب خشک در زمان وجین در مرحله داشت و همچنین صفات زراعی عملکرد دانه و وزن صد دانه بعد از برداشت انجام گرفت . داده های جمع آوری شده در برنامه آماری MSTATC مورد تجزیه آماری و میانگین ها به روش آزمون چند دامنه ای دانکن مقایسه شدند نتیجه مرکب نشان داد اثر شخم پاییز در سطح آماری 1 درصد معنی دار و استفاده از گاو آهن قلمی با میانگین 436 کیلوگرم دانه در هکتار نسبت به گاوآهن برگرداندار با میانگین 300 کیلوگرم دانه نخود در هکتار برتری دارد . همچنین اثر خاک ورزی ثانویه نیز بر روی عملکرد دانه در سطح آماری 1درصد معنی دار می باشد . بیشترین عملکرد دانه از کاربرد خاک هم زن افقی با میانگین 431 کیلوگرم دانه در هکتار و پس از آن کاربرد هرس بشقابی ، ماله و کشت دستی به ترتیب با میانگین 395 ، 340 و 306 کیلوگرم دانه در هکتار بدست آمد . اثر متقابل دو فاکتور اصلی و فرعی بر روی عملکرد دانه از نظر آماری معنی دار نبود ولی تیمار استفاده از گاوآهن قلمی + خاک هم زن با میانگین 509 کیلوگرم دانه در هکتار بیشترین عملکرد و تیمار استفاده از گاوآهن برگرداندار + کشت دستی + هرس بشقابی (برای زیر خاک کردن بذر) با میانگین 260 کیلوگرم دانه در هکتار کمترین عملکرد را داشتند . به دلیل بروز خشک سالی در سال های اجرای طرح که میزان بارندگی در سال های 78 تا 1380 به ترتیب با میزان بارندگی 201/6 ، 264 و 203/3 میلی متر کمتر از میانگین بلند مدت منطقه (350 میلی متر) بوده است به طور کلی عملکرد محصول پایین می باشد . با وجود این استفاده از ادوات مناسب برای تهیه زمین و بستر بذر (گاوآهن قلمی در پاییز+خاک هم زن و یا هرس بشقابی قبل از کاشت) در شرایط اجرای آزمایش موجب افزایش حدود 100 درصد عملکرد نسبت به روش سنتی می گردد.

Keywords:

خاک ورزی اولیه , خاک ورزی ثانویه , عملکرد دانه , نخود , شرایط دیم