مصطفی بهزادفر - استاد طراحی شهری، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران.
مریم صانعی - کارشناس ارشد طراحی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران

شهرهای سنتی با گذشت زمان، نه تنها ارزش و جذابیت خود را از دست نداده اند، بلکه با گسترش روز افزون زندگی مدرن، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته اند. که این امر مطمئناً در سایه اصول و اندیشههایی است که در خلق آنها به کار گرفته شده اما اکنون به فراموشی سپرده شده است. شهرسازی در اصفهان قدیم نیز در پی تحقق بخشیدن به اصولی است که حاکم بر شالوده شهر بوده، به گونه ای که بانحوه خاص شکل گیری خود، معانی ای را مطرح می سازد که در طی قرون، مورد تحسین قرار گرفته و حتی هم اینک نیز نمونه ای برای ارجاع الگوهای مناسب در طراحی شهری است. پژوهش حاضر دستیابیبه خصوصیات و اصول حاکم بر شالوده اندام واره در شهر ایرانی را با تأکید بر محلات تاریخی شهر اصفهان خصوصاً محورهای تاریخی اصفهان قدیم که در واقع نطفه حیات مدنی این شهر است، را دردستور کار خود قرار داده است. هدف این است که بتوان از اصول طراحی حاکم بر این نوع محلات کمک گرفت. برای دستیابی به این هدف، ابتدا یکی از محورهای تاریخی اصفهان که به نظر می رسید از نمونههای موفق گذشته است به منظور تعمیم اصول مورد بحث در بخش پژوهش انتخاب گردید. سپس به جستجوی مصادیق عینی اصول مورد پژوهش پرداخته شد، و مصادیقی که اصول به کار گرفته شده شانبا گذر زمان به اثبات رسیده است، به عنوان الگو و راهنماهای طراحی دیگر محورهای تاریخی اصفهان معرفی گردید. در انتها، راهکارهایی در جهت حفظ، احیاء و تقویت اصول حاکم بر شکل گیری دیگر فضاهای شهری موجود در محور، که هم اکنون مورد بی توجهی قرار گرفته اند، ارائه شد. به این امید که بتوان این دستاورد را برای رفع نیازهای امروزی به شیوه ای موجه تر نهادینه ساخت.

اصول، فضاهای شهری گذشته، الگوهای طراحی، مصادیق عینی، محورهای تاریخی اصفهان