محمد مهدی ذوالفقارزاده - استادیار دانشگاه تهران، دانشکده مدیریت
زهره کریم میان - دانشجوی دکتری سیاست گذاری علم و فناوری، دانشگاه تهران

تصمیمات گوناگون در عرصه سیاست و خط مشی، همواره با توجه به ملاحظات مختلفی اخذ می شود که یکی از مهمترین آنها، توجه به دستاوردهای عرصه دانش و پژوهش و کاربست آنها جهت تقویت و ارتقای کیفیت این تصمیمات است. حساسیت ها و ملاحظات خاص در حوزه عمومی، تکیه بر پشتوانه دانشی تصمیمات در این حوزه را دو چندان می سازد. اما تفاوت های بنیادین دو عرصه دانشی و پژوهشی با عرصه سیاسی و خط مشی گذاری، انجام پژوهش های مرتبط و متناسب را از یک سو و همچنین انتقال دانش موردنظر به فرایندهای سیاسی و خط مشی گذاری را از سوی دیگر، همواره با مشکلاتی روبرو می سازد که نیازمند شناخت و معماری دقیق فضای ارتباطی میان این دو عرصه و طراحی کارکردهای واسطه ای لازم الاجرا میان آنهاست. بر این اساس، در نوشتار حاضر، ضمن بررسی مفاهیم و نهادهای واسطه ای مطرح در حوزه سیاست و خط مشی و توجه به رابطه ی عرضه و تقاضای دانش و پژوهش در فرایندهای حاکمیتی، مفاهیم و کارکردهای متنوع و ممکنی که از نهادهای واسطه ای در این خصوص وجود دارد، مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. در این میان، تمرکز اصلی بر احصاء و مرور طبقه بندی های گوناگون از کارکردهای منتج از این نهادهای واسطه ای در عرصه خط مشی و سیاست است. در نهایت، تلاش می شود از ترکیب نوآورانه این طبقه بندی ها، یک گونه شناسی جامع از کارکردهای مذکور برمبنای مؤلفه های کلیدی ای چون مدیریت فعالیت های دانشی و پژوهشی، ظرفیت سازی و تسهیل ارتباطات و مدیریت فرایندهای سیاسی و ائتلافی، ارائه گردد.

خط مشی گذاری عمومی، خط مشی پژوهی، کاربست پژوهش، نهادهای واسطه ای، واسطه گری