مهسا موسی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، موسسه آموزش عالی اقبال لاهوری مشهد
مریم خزاعی - دکترای معماری، استادیار موسسه آموزش عالی اقبال لاهوری مشهد

رابطه انسان و محیط پیرامون او همواره از دغدغههای طراحان بودهاست. در این بین نیاز به خلوت و محرمیت مانند دیگر نیازهای پایه وفیزیولوژیک انسان، اهمیت بالایی دارد؛ پایهی اصلی اثبات این بحث نظریات مازلو در مورد نیازهای انسان است، چراکه خلوت و محرمیت بستر لازمبرای پاسخگویی به سطحی از نیازهای مختلف آدمی را نیز فراهم میسازد؛ و در نهایت به ارضای نیازهای دیگری چون خودشکوفایی، خود ارزیابی،و عزت نفس، امنیت و ... منجر میشود که در شکلگیری جامعهای سالم تاثیرگذار است و اگر محیط قابلیت لازم را نداشته باشد فرد دچار تعارض و تنش میگردد. در این پژوهش سعی شدهاست که عوامل موثر در به وجود آمدن خلوت و محرمیت به طور همه جانبه و با در نظر گرفتن فرهنگ ایرانی-اسلامی در معماری و بررسی موضوع از دیدگاه روانشناسی محیطی شناسایی گردد که شاید کمتر بدان توجه شدهاست. برای این منظور ابتدابا استفاده از مطالعات اسنادی و بررسی پژوهشهای پیشین در این زمینه، به شناخت مفاهیم خلوت و محرمیت، ویژگیها و نسبتشان با یکدیگرپرداخته شده و از همپوشانی آنها عوامل موثر برای دستیابی به خلوت و محرمیت در دو بعد محیط و فرد استخراج گردیدهاست؛ و هرکدام به چندین مولفه و شاخصه و زیر شاخصه تقسیم شدند؛ تا بتوان با در نظر گرفتن این عوامل، محیطی با کیفیت فضایی مطلوب را به وجود آورد

خلوت ، محرمیت ، عوامل موثر بر خلوت و محرمیت