لیلا جمال نیکوئی لنگرودی - دانشجوی کارشناسی ارشد فناوری اطلاعات و مدیریت (IT)
سعادت پورمظفری - هیئت علمی، دانشکده ی مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات، دانشگاه صنع

در حال حاضر انقلاب تکنولوژی عمیقاً نحوه‌ی تفکرعمل و بسیاری از فرآیندهای کاری را در زندگی ما تغییر داده و تحولات بزرگ جامعه‌ی بشری، ما را به سویی می کشاند که آموزش از راه دور، امری اجتناب‌ناپذیر خواهد شد و گاهاً می توان در این عرصه فرصت هایی را یافت که نتیجه ی فرآیند آموزش را غنی تر نموده و چه بسا با در اختیار گرفتن امکانات کمک آموزشی دیداری و شنیداری پیشرفته در این نوع آموزش، دروس و ارائه ی مطالب را بسیار جذاب‌تر کرد. آموزش الکترونیکی عبارت است از ارائه‌ی محتوای آموزشی و تجربیات اساتید مجرب هر رشته از طریق تکنولوژی الکترونیک به دانشجویان علاقه‌مند، که این دانشجویان می‌توانند در هر نقطه‌ی جهان از این آموزش ها بهره‌مند گردند. آموزش از راه دور هم اکنون سالهاست که در دنیا متداول و رایج است. اما ترکیب این نوع آموزش با اینترنت منجر به ابداع روش جدیدی از نحوه ی تدریس به نام e-learning شده است. فراگیری الکترونیکی یا e-learning به طور خلاصه عبارت است از استفاده از فناوری اطلاعات در امر آموزش. این کار اغلب از طریق نرم افزارهای گوناگون، اینترنت و یا تلفیقی از این دو صورت می پذیرد. آموزش می تواند از سطوح ابتدایی تا دروس دانشگاهی و نیز آموزش فنون وابسته به کامپیوتر، زبان خارجی و ... را شامل شود. با این توضیح بدیهی است که طراحی سیستم های آموزش الکترونیکی اهمتی بسزائی داشته و پژوهشگران را بر آن داشته تا از میان مدل های موجود برای طراحی سیستم های آموزشی، مدلی را که با خصوصیات و ویژگی های آموزش الکترونیک بیشترین سازگاری را دارد برای این کار برگزینند. مدل های موجود طراحی سیستم های آموزشی، همگی شامل فازهایی از قبیل تحلیل، طراحی، توسعه، پیاده سازی و ارزیابی می باشند که باری استفاده از این مدل ها در طراحی سیستم آموزش الکترونیکی، لازم است که اصلاحات لازم در برخی از این فازها انجام گیرد تا مدل مورد استفاده با سیستم آموزش الکترونیکی مطالبقت یابد. یکی از این بازها ارزیابی می باشد که در راهکارهای سیستمی، بخشی از فازهای مدل های طراحی است که به صورت ثابت در روال های ارزیابی برای اصلاح درس به کار می روند. تکنیک های به کار رفته در یک ارزیابی ممکن است رسمی و یا غیررسیم باشند اما هدف آن، اصلاح این احتمال است که نتایج درس به صورت مؤثر به دست آیند. در این پژوهش ابتدا مفهوم ارزیابی را مورد بررسی قرار داده و به انواع آن می پردازیم، سپس اشاره ای به مدل های طراحی سیستم های آموزشی و فازهای آن داشته و در انتها، فاز ارزیابی این مدل ها را به منظور تطابق هرچه بیشتر با اموزش الکترونیکی مورد اصلاح و بازبینی قرار می دهیم.