سیده شبناز اتحاد - دانشجوی مهندسی کارشناسی شهرسازی، دانشگاه بجنورد، دانشکده هنر

یکی از نیازهای بسیار مهم هر انسان نیاز به برقراری رابطه با دیگران است که این نیاز زمینه ساز حضور انسانها در فضا می شود. حضور زنان در فضای شهری حق مسلم آنان است. با در نظر گرفتن حقوق شهروندی کثرتگرا در جامعه مدنی امروز و رویکرد عدالتمحور در برنامهریزی وطراحی شهری، زنان نیز همانند مردان باید از شرایط برابر برای حضور در فضای شهری برخوردار باشند. تحقیقات و پژوهشهای انجام گرفته بیانگراین موضوع هستند که به طور کلی زنان در شهرها و فضاهای شهری احساس امنیت و آرامش روانی ندارند. که این ناشی از چیره شدن مردان در طراحی فضاها است. از سوی دیگر، الگوی برنامهریزی ساختاری _ راهبردی در دهههای اخیر، تغییری اساسی در مبانی و روشهای ایستا و صرفا کالبدی الگوی طرحهای توسعه شهری به وجود آوردهاست. این نوشتار، با تأکید بر برنامهریزی راهبردی و استراتژیک، سعی دارد تا با استفاده ازتکنیک SWOT و مطالعات میدانی، مهمترین امکانات و محدودیتهای بیرونی و درونی حضور زنان در فضاهای شهری بجنورد به ویژه در توسعههای شهری اخیر آن، بررسی نموده و در نهایت راهبردها و راهکارهایی به منظور افزایش حضور زنان در فضاهای شهری در راستای تامین امنیت، افزایش نظارت، کاهش ترس، ایجاد حیات شبانه و بازنگری در شبکه حمل و نقل ارائه دهد. یافتههای تحقیق نشان میدهند که به موازات مرکزاستان شدن شهر بجنورد و توسعه فزاینده شهری آن، نقش و جایگاه زنان در فضاهای شهری آن مورد غفلت قرار گرفتهاست. همچنین ماتریسارزیابی عوامل خارجی) EFE ( نشان میدهد که عوامل خارجی مذکور از منظر حضورپذیری فضاهای شهری با تاکید بر زنان امتیاز بیشتری داشته و در همین راستا عوامل خارجی بررسی گشته و با توجه به آنها راهبردها و پیشنهادات ارائه شدهاست.

فضاهای شهری، زنان ، برنامه ریزی راهبردی، حضورپذیری، بجنورد