بررسی معماری، ماهیت و کارکرد عمارات حرمخانه و چینی خانه در مجموعه مذهبی شیخ صفی الدین اردبیلی

Publish Year: 1395
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: Persian
View: 709

This Paper With 9 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

IACUT02_123

تاریخ نمایه سازی: 25 آذر 1395

Abstract:

معماری صفوی مانند هر معماری سنتی دیگر، با جهان شناسی مأنوس و مرتبط بوده و از همان آغاز به نقطه اوجی رسیدکه تا زمان ما امتداد یافته، و این ویژگی شاید در طول تاریخ هنر اسلامی ایران بی نظیر باشد. در معماری صفوی این وادی،و به طور کلی در هر هنر سنتی، هیچ چیز از معنا تهی نیست و معنا ، چنان که خود لفظ هم در زبان فارسی و عربیبر دو مفهوم معنا و معنویت دلالت دارد، همان روحانیت و معنویت است. علاوه بر این، تمامی بناها و ابنیه مذهبی وغیر مذهبی و مسکونی و یا تجاری با اسلوب و روش خاصی بر پایه قواعد و اصول هارمونیک رنگ ها و قواعد قرینه سازیبنا و ارتباط فرم ها در اجزاء بنا و تناسب و هماهنگی اجزاء ساخته می شوند. شاهان صفوی با اعلام آیین شیعه به عنوانمذهب رسمی کشور مشوق نوعی راه و رسم مذهبی نظام مندتر به جای انواع عوامانه دینداری بودند. این تغییر را به بهترینشکل می توان در رشد مقبره شیخ صفی دید که آینه فضای فرهنگی ایران در اوایل عهد صفوی محسوب می شود.قدرت و نجابت معماری صفوی بیشک به بهترین صورتی در بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی تجلی کرده، که یکی از بزرگترینمقابر جهان و مجموعه ای از آرامگاه های بزرگان، مشایخ و سلاطین صفوی و فضاهای آیینی و عبادی در دو سبک آذریو اصفهانی است که نخستین بار شاه تهماسب آن ها را به صورت مجموعه واحدی در آورد و بعدها شاه عباس بناهای مهمدیگری به این مجموعه افزود و باعث اصلاحاتی در آن شد. سابقه بخش هایی از این بنا به دوره خود شیخ صفی الدیناردبیلی (650-735)، عارف شهیر ایران و فرزندان وی، شیخ صدرالدین موسی و سلطان علی معروف به خواجه علی سیاهپوش می رسد. به طور کلی، اهمیت این مجموعه تاریخی در ارتباطی که با سلسله خاندان سلاطین صفویه دارد، جلوهگر می شود. اسلاف شاهان صفوی و همچنین شاه اسماعیل اول (سر سلسله این خاندان) در این مجموعه تاریخی به خاکسپرده شده اند. همچنین این بقعه حاوی ده ها اثر بدیع در مضامین مختلف رشته های هنری است که از آن جمله می توانبه عالی ترین نوع کاشی کاری معرق و مقرنس، گچ بری کتیبه های زیبا و نفیس، خط خوش نویسان بزرگ دوره صفویهمچون میر عماد، میر قوام الدین، محمد اسماعیل و ...، منبت های ارزنده، نقره کاری، تذهیب و طلاکاری، نقاشی و تنگبری و ... اشاره کرد. این اثر از ساختار معماری فخیمی برخوردار است که گرد هم آمدن فضایل هنری نام برده، آن را دربین مجموعه های تاریخی ایران شاخص و متمایز نموده است. در این مطالعه، سعی بر آن است که، ماهیت و کارکرد عماراتحرمخانه (یکی از قدیمی ترین بازمانده های مجموعه بزرگ شیخ صفی الدین اردبیلی) و چینی خانه (از پدیده های شگفتانگیز هنر ایران در قرن یازدهم هجری قمری) از منظر معماری، ماهیت و کارکرد بررسی گردیده و حتی الامکان زوایایتاریک و پنهان موضوع را از رهگذر این واکاوی روشن کنیم.

Keywords:

بقعه- شیخ صفی- بنا- حرمخانه- چینی خانه

Authors

حبیب شهبازی شیران

استادیار گروه آموزشی باستان شناسی دانشگاه محقق اردبیلی

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • ابن بزاز اردبیلی. صفوه الصفا، تصحیح غلامرضا طباطبایی مجد. تبریز، ...
  • پیرنیا، محمد کریم. سبک‌شناسی معماری ایران، چاپ چهارم، تدوین غلامحسین ...
  • ترابی طباطبایی، سید جمال. آثار باستانی آذربایجان، جلد دوم. تهران، ...
  • جوادی، آسیه. معماری ایران، ج 1. تهران، مجرد، 1363 شمسی. ...
  • جی دوری، کارل. هنر اسلامی، چاپ دوم، ترجمه رضا بصیری. ...
  • دیباج، اسماعیل. راهنمای آثار تاریخی اردبیل. تبریز، بی نا، 1343 ...
  • رضازاده اردبیلی، مجتبی. مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی، مجموعه مقالات ...
  • شهبازی شیران، حبیب. طرح پژوهشی: _ مصادیق مهم ابنیه مذهبی ...
  • صفری، بابا. اردبیل در گذرگاه تاریخ، ج 2، چاپ دوم. ...
  • فراهانی منفرد، مهدی. مهاجرت علمای شیعه از جبل عامل به ...
  • ویور، مارتین. ای. مسایل حفاظتی پنج بنای تاریخی ایران، ترجمه ...
  • هینتس، والتر. تشکیل دولت ملی در ایران، چاپ سوم، ترجمه ...
  • نمایش کامل مراجع