مهدی محمدی - استادیار گروه مهندسی معدن، دانشگاه ولی عصر رفسنجان

مدول دگرشکلی یکی از پارامترهای ژئومکانیکی است که در تحلیل و طراحی سازه های سنگی کاربرد وسیعی دارد. زیرااین پارامتر بیانگر رفتار توده سنگ تحت تاثیر تنش ها می باشد. برای تعیین مدول دگرشکلی، مدل های تجربی مختلفیتوسعه داده شده که کاربرد فراوانی در صنعت دارند. اما پیش بینی هر یک از مدل ها نسبت به مدول دگرشکلی واقعیمتفاوت است و این موضوع باعث تردید طراحان در تصمیم گیری می شود. در این مقاله کارآیی مدل های مختلف، کهپارامتر ورودی آنها تنها سیستم امتیازدهی ژئومکانیکی توده سنگ (Rock Mass Rating) است؛ ارزیابی و مدل هایی که بهترین تقریب را دارند تعیین می شوند. برای این منظور تعداد 19 مدل توسعه داده شده جمع آوری و مدولدگرشکلی تعیین و با مدول دگرشکلی واقعی مقایسه شد. ارزیابی مدل ها بر اساس سه معیار جذر میانگین مربعات خطا،ضریب همبستگی و میانگین درصد خطای مطلق است. برای بررسی 33 مجموعه داده از ساختگاه سد های مختلف درکشور ایران (از تحقیقات گذشته) جمع آوری شد. در نهایت چهار مدل که بهترین پیش بینی را در تعیین مدولدگرشکلی واقعی نشان می دهند؛ انتخاب گردید.

طبقه بندی ژئومکانیکی، مدول دگرشکلی، مدل تجربی، اعتبارسنجی